αναδημοσιευση κατοπιν αδειας απο http://novazora.gr
Κατα τη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα, εκδηλώθηκαν στο σύνολό τους οι φιλοδοξίες των Μακεδόνων να αποκτήσουν τα δικαιώματά τους. Είχαν δικές τους εθνικές και στρατιωτικές οργανώσεις, μακεδόνικα σχολεία, εφημερίδες, εκδόσεις βιβλίων στη μακεδόνικη λόγια γλώσσα και με λίγα λόγια, στις περιοχές όπου κυριαρχούσε ο Δημοκρατικός Στρατός, απολάμβαναν μεγάλο μέρος των δικαιωμάτων που πάντοτε θα έπρεπε να είχαν. Σύμφωνα με τους στόχους τους, αλλά και με τα τότε συμφέροντα και υποσχέσεις του κομμουνιστικού μπλοκ, το εθνικό πρόγραμμα των Μακεδόνων περιλάμβανε την απόκτηση εθνικών δικαιωμάτων στα πλαίσια του ελληνικού κράτους, αλλά και το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού και δημιουργίας μερικής πολιτισμικής αυτονομίας. Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση της Αθήνας, χρησιμοποίησε τον Εμφύλιο πόλεμο για να εκτελέσει πολιτικές εθνικής «κάθαρσης» και να πάρει μεγάλο αριθμό διοικητικών, πολιτιστικών, εκπαιδευτικών, θρησκευτικών και άλλων μέτρων, με σκοπό την αφομοίωση και την αποεθνικοποίηση των Μακεδόνων.
Σε όλες αυτές τις διαδικασίες, ήταν εντεταγμένες και οι Μακεδόνισσες. Από τους 20.000 περίπου ενεργούς μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού, οι 2.800 ήταν γυναίκες και κοπέλες μαχήτριες και υπήρχαν 3.500 γυναίκες οι οποίες δραστηριοποιούνταν ως ιατρικό προσωπικό ή ως μεταφορείς τραυματιών. Συνολικά, στην σύνθεση του Δημ.Στρατού, το 30% περίπου ήταν γυναίκες. Στο όρος Γράμμος, όπου έλαβαν μέρος οι μεγαλύτερες και σκληρότερες μάχες του πολέμου αυτού, είχε δημιουργηθεί το Πρώτο Σύνταγμα Γυναικών, από κοπέλες ηλικίας 16 εώς 20 ετών. Επίσης, η μακεδόνικη οργάνωση НОФ-ΝΟΦ (Народно ослободителен фронт-Λαικό Απελευθερωτικό Μέτωπο), είχε 25 οργανωτικούς γραμματείς, από τους οποίους οι 12 ήταν γυναίκες.
Ορισμένος αριθμός Μακεδόνισσων, τα πρώτα χρόνια του Εμφυλίου, παρακολούθησαν σεμινάρια για δάσκαλες μακεδόνικης γλώσσας, με σκοπό να οργανώσουν μαθήματα στη μητρική μακεδόνικη γλώσσα των παιδιών των ελεύθερων περιοχών. Το πρώτο σεμινάριο δασκάλων έγινε το Νοέμβριο του 1947 στο χωριό Герман-Γκέρμαν (Αγ.Γερμανός Πρεσπών), όπου συμμετείχαν 87 νέοι και νέες, ενώ το δεύτερο σεμινάριο πραγματοποιήθηκε την περίοδο Ιανουαρίου- Φεβρουαρίου 1948, στο χωριό Желево-Ζζέλεβο (Ανταρτικό Φλώρινας), με συμμετοχή 120 υποψηφίων. Επίσης, 1500 γυναίκες και νέες κοπέλες, είχαν καθήκον να φροντίζουν τα μικρά παιδιά κατα τη διάρκεια της απομάκρυνσής τους σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης, λόγω των βομβαρδισμών των μακεδόνικων χωριών. Για κάθε 25-39 παιδιά, αντιστοιχούσε και από μία «μητέρα». Μερικές από αυτές τις «μητέρες» και τις δασκάλες ήταν προηγουμένως μαχήτριες στις πρώτες γραμμές και μετά τις φροντίδες στα παιδιά και την εγκατάστασή τους σε οικοτροφεία, επέστρεψαν στις μάχες. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών έπεσε ηρωικά στις μάχες που έγιναν στο βουνό Мали Мади-Μάλι Μάντι, στην περιοχή Καστοριάς.Μεγάλος αριθμός Μακεδόνισσων εργάστηκαν στα βουνά της Μακεδονίας, χτίζοντας πολυβολεία και σκάβοντας χαρακώματα, ενώ άλλες, με άλογα και μουλάρια, μετέφεραν πολεμοφόδια, εκτεθειμένες συνεχώς σε βομβαρδισμούς από τα κυβερνητικά αεροπλάνα και κανόνια. Στα πλαίσια του Δημ.Στρατού και στα χωριά των ελεύθερων εδαφών, είχαν συσταθεί από νέους και νέες, πολιτιστικές και καλλιτεχνικές ομάδες, οι οποίες συνέβαλαν σημαντικά στη διατήρηση των μακεδόνικων τραγουδιών και χορών.Οι συνέπειες από την ήττα του Δημ.Στρατού στον Εμφύλιο (1946-1949) για το μακεδόνικο λαό ήταν καταστροφικές. Οι Μακεδόνισσες αγωνίστηκαν με όλες τις δυνάμεις τους. Λίγος είναι ο χώρος εδώ για να απαριθμιθούν όλες οι ηρωικές πράξεις τους στον πόλεμο αυτό. Αλλά, η σταθερή τους πίστη στη νίκη και τα δικαιώματα, καταχράστηκε από τις ελληνικές δυνάμεις, οι οποίες ήθελαν επιτέλους να «κλείσουν» το μακεδόνικο ζήτημα στην Ελλάδα.
Η Κατίνα Αντρέεβα γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Μόκρενι- Λέρινσκο (Βαρικό-Φλώρινας), τα δύσκολα χρόνια της δικτατορίας του Μεταξά. Ήταν κόρη του Κούζμαν Αντρέεβ και εγγονή του Νίκολα Αντρέεβ, προέδρου του χωριού. Την εποχή εκείνη είχαν κορυφωθεί οι διώξεις των εθνικά Μακεδόνων από την τζανταρμέρια (χωροφυλακή). «Είτε γίνεσαι Έλληνας, ή θα πεθάνεις» φώναζε στους κατοίκους του χωριού ο χωροφύλακας. Οι μεγαλύτεροι στην ηλικία, οι οποίοι δε γνώριζαν την ελληνική γλώσσα, επικοινωνούσαν με τα παιδιά τους χρησιμοποιώντας κινήσεις των χεριών, όπως οι κωφάλαλοι.
Λόγω κάποιου περιστατικού, η αστυνομία συνέλαβε τον πατέρα της Κατίνα και πέντε ή έξι άλλους. Η Κατίνα αντέδρασε και τότε δοκίμασε για πρώτη φορά το βούρδουλα του χωροφύλακα. Ήταν μόλις έντεκα χρονών. Σεπτέμβριος του 1944 … η ναζιστική κατοχή περνάει τις τελευταίες της μέρες. Τα χωριά, το ένα μετά το άλλο, ελευθερώνονται … στους δρόμους και τις πλατείες Μακεδόνες και Έλληνες, αγκαλιά τραγουδούν “Για την ελευθερία του λαού … “Στα χωριά τα πανηγύρια άρχισαν. Τα Μακεδόνικα χωριά άρχισαν να προσχωρούν στους παρτιζάνους. Όλοι μιλούσαν χαρούμενα και έλεγαν ότι τα βάσανα των Μακεδόνων τελείωσαν. Το αντίθετο όμως.Η νεολαία του Μόκρενι δημιούργησε θεατρική ομάδα και ανέβασε το έργο του Βόινταν Τσσερνοντρίνσκι «Μακέντονσκα κρβαβα σφάντμπα» (Македонска крвава свадба- Μακεδόνικος αιματοβαμμένος γάμος). Μια από τις πρώτες παραστάσεις δόθηκε στο χωριό Έμπορε (Κάιλαρσκο)-Εμπόριο (Πτολεμαḯδας) και η Κατίνα έπαιξε τον ρόλο της Τσβέτα. Τόσο πολύ άρεσε στον κόσμο που όλοι άρχισαν από τότε να την αποκαλούν Τσβέτα.Για τον ρόλο της αυτό, αλλά και για το μακεδόνικό της πνεύμα, πολλές φορές οδηγήθηκε στο αστυνομικό τμήμα όπου βασανίστηκε φριχτά.Ενώ όλοι νόμισαν πως οι μαύρες μέρες είχαν πλέον τελειώσει, άρχισαν εκ νέου χειρότερες. Η χωροφυλακή και οι ΠΑΟτζήδες γύριζαν σε όλα τα μακεδόνικα χωριά και τρομοκρατούσαν τον πληθυσμό, καίγοντας, βιάζοντας, σκοτώνοντας.Με την δημιουργία του Δημοκρατικού Στρατού, πολλοί νέοι, ανάμεσά τους και η Κατίνα-Τσβέτα, εντάχθηκαν στις γραμμές του για να αγωνιστούν για ένα καλύτερο αύριο σε ότι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα των Μακεδόνων. Το τάγμα όπου ανήκε η Τσβέτα αγωνιζόταν στο βουνό Βίτσσο-Βίτσι και εκεί επιδεικνύοντας θάρρος και μαχητικότητα, έγινε επίτροπος του λόχου της.
Το 1949 το Σύνταγμα όπου ανήκε, έλαβε διαταγή να καταλάβει το ύψωμα Κουλκουτούρια, ανάμεσα στα χωριά Νέρετ (Πολυπόταμος) και Τάρσιε (Τρίβουνο) της Φλώρινας-Λέριν. Η Τσβέτα, όπως και σε άλλες ενενήντα και άνω μάχες, με το αυτόματο στα χέρια, έτρεχε μπροστά φωνάζοντας «Ούρααα, νάπρεντ, κε γκιζντρόμπιμε»(Εμπρός, θα τους διαλύσουμε). Πριν όμως τελειώσει εκείνη η μάχη, η Τσβέτα τραυματίστηκε θανάσιμα. Έτσι, στα υψώματα του Βίτσσο πλάνινα έσβησε η ζωή αυτής της ηρωίδας Μακεδόνισσας-Μακέντονκα,στη οποία πριν από κάθε μάχη, άρεσε να τραγουδάει το τραγούδι «Βο μπόρμπα, βο μπόρμπα, μακεντόνσκι νάροντε» (Во борба, во борба, македонски народе -Στον αγώνα, στον αγώνα, μακεδονικέ λαέ).Δύο φορές παρασημοφορήθη κε από την ηγεσία του Δημοκρατικού Στρατού, με το «Μετάλλιο Γεναιότητας».
ВЕЧНА ИМ СЛАВА НА СИТЕ ОНИ КОИ ГО ДАДОА ЖИВОТОТ ЗА СВОЈОТ НАРОД
И ЗА ИДЕАЛИТЕ ЗА КОИ СЕ БОРЕА !!!
ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΟΛΩΝ ΑΥΤΩΝ ΠΟΥ ΕΔΩΣΑΝ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΛΑΟ ΤΟΥΣ
ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΑ ΙΔΕΩΔΗ ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΑΓΩΝΙΖΟΝΤΑΝ !!!
αναδημοσιευση κατοπιν αδειας απο το http://novazora.gr
Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΣΣΩΝ ΣΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ ΠΟΛΕΜΟ (1946-1949)
УЧЕСТВОТО НА МАКЕДОНКИТЕ ВО ГРАЃАНСКАТА ВОЈНА
Κατα τη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα, εκδηλώθηκαν στο σύνολό τους οι φιλοδοξίες των Μακεδόνων να αποκτήσουν τα δικαιώματά τους. Είχαν δικές τους εθνικές και στρατιωτικές οργανώσεις, μακεδόνικα σχολεία, εφημερίδες, εκδόσεις βιβλίων στη μακεδόνικη λόγια γλώσσα και με λίγα λόγια, στις περιοχές όπου κυριαρχούσε ο Δημοκρατικός Στρατός, απολάμβαναν μεγάλο μέρος των δικαιωμάτων που πάντοτε θα έπρεπε να είχαν. Σύμφωνα με τους στόχους τους, αλλά και με τα τότε συμφέροντα και υποσχέσεις του κομμουνιστικού μπλοκ, το εθνικό πρόγραμμα των Μακεδόνων περιλάμβανε την απόκτηση εθνικών δικαιωμάτων στα πλαίσια του ελληνικού κράτους, αλλά και το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού και δημιουργίας μερικής πολιτισμικής αυτονομίας. Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση της Αθήνας, χρησιμοποίησε τον Εμφύλιο πόλεμο για να εκτελέσει πολιτικές εθνικής «κάθαρσης» και να πάρει μεγάλο αριθμό διοικητικών, πολιτιστικών, εκπαιδευτικών, θρησκευτικών και άλλων μέτρων, με σκοπό την αφομοίωση και την αποεθνικοποίηση των Μακεδόνων.Σε όλες αυτές τις διαδικασίες, ήταν εντεταγμένες και οι Μακεδόνισσες. Από τους 20.000 περίπου ενεργούς μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού, οι 2.800 ήταν γυναίκες και κοπέλες μαχήτριες και υπήρχαν 3.500 γυναίκες οι οποίες δραστηριοποιούνταν ως ιατρικό προσωπικό ή ως μεταφορείς τραυματιών. Συνολικά, στην σύνθεση του Δημ.Στρατού, το 30% περίπου ήταν γυναίκες. Στο όρος Γράμμος, όπου έλαβαν μέρος οι μεγαλύτερες και σκληρότερες μάχες του πολέμου αυτού, είχε δημιουργηθεί το Πρώτο Σύνταγμα Γυναικών, από κοπέλες ηλικίας 16 εώς 20 ετών. Επίσης, η μακεδόνικη οργάνωση НОФ-ΝΟΦ (Народно ослободителен фронт-Λαικό Απελευθερωτικό Μέτωπο), είχε 25 οργανωτικούς γραμματείς, από τους οποίους οι 12 ήταν γυναίκες.
Ορισμένος αριθμός Μακεδόνισσων, τα πρώτα χρόνια του Εμφυλίου, παρακολούθησαν σεμινάρια για δάσκαλες μακεδόνικης γλώσσας, με σκοπό να οργανώσουν μαθήματα στη μητρική μακεδόνικη γλώσσα των παιδιών των ελεύθερων περιοχών. Το πρώτο σεμινάριο δασκάλων έγινε το Νοέμβριο του 1947 στο χωριό Герман-Γκέρμαν (Αγ.Γερμανός Πρεσπών), όπου συμμετείχαν 87 νέοι και νέες, ενώ το δεύτερο σεμινάριο πραγματοποιήθηκε την περίοδο Ιανουαρίου- Φεβρουαρίου 1948, στο χωριό Желево-Ζζέλεβο (Ανταρτικό Φλώρινας), με συμμετοχή 120 υποψηφίων. Επίσης, 1500 γυναίκες και νέες κοπέλες, είχαν καθήκον να φροντίζουν τα μικρά παιδιά κατα τη διάρκεια της απομάκρυνσής τους σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης, λόγω των βομβαρδισμών των μακεδόνικων χωριών. Για κάθε 25-39 παιδιά, αντιστοιχούσε και από μία «μητέρα». Μερικές από αυτές τις «μητέρες» και τις δασκάλες ήταν προηγουμένως μαχήτριες στις πρώτες γραμμές και μετά τις φροντίδες στα παιδιά και την εγκατάστασή τους σε οικοτροφεία, επέστρεψαν στις μάχες. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών έπεσε ηρωικά στις μάχες που έγιναν στο βουνό Мали Мади-Μάλι Μάντι, στην περιοχή Καστοριάς.Μεγάλος αριθμός Μακεδόνισσων εργάστηκαν στα βουνά της Μακεδονίας, χτίζοντας πολυβολεία και σκάβοντας χαρακώματα, ενώ άλλες, με άλογα και μουλάρια, μετέφεραν πολεμοφόδια, εκτεθειμένες συνεχώς σε βομβαρδισμούς από τα κυβερνητικά αεροπλάνα και κανόνια. Στα πλαίσια του Δημ.Στρατού και στα χωριά των ελεύθερων εδαφών, είχαν συσταθεί από νέους και νέες, πολιτιστικές και καλλιτεχνικές ομάδες, οι οποίες συνέβαλαν σημαντικά στη διατήρηση των μακεδόνικων τραγουδιών και χορών.Οι συνέπειες από την ήττα του Δημ.Στρατού στον Εμφύλιο (1946-1949) για το μακεδόνικο λαό ήταν καταστροφικές. Οι Μακεδόνισσες αγωνίστηκαν με όλες τις δυνάμεις τους. Λίγος είναι ο χώρος εδώ για να απαριθμιθούν όλες οι ηρωικές πράξεις τους στον πόλεμο αυτό. Αλλά, η σταθερή τους πίστη στη νίκη και τα δικαιώματα, καταχράστηκε από τις ελληνικές δυνάμεις, οι οποίες ήθελαν επιτέλους να «κλείσουν» το μακεδόνικο ζήτημα στην Ελλάδα.
СТЕРЈАНА КОНЗУРОВА – СЛАВЈАНКА ΣΤΕΡΙΑΝΑ ΚΟΝΖΟΥΡΟΒΑ – ΣΛΑΒΙΑΝΚΑ (1924-2005)
«Σ’ αυτούς που μας γέννησαν, μας μεγάλωσαν και μας γαλούχησαν, είμαστε υπόχρεοι, με όλα τα μέσα να αγωνιζόμαστε για τα δίκαια του μακεδόνικου λαού» !!!Στους πολυάριθμους ξεσηκωμούς, επαναστάσεις και πολέμους, ο μακεδόνικος πληθυσμός της περιοχής Костур-Καστοριάς, πάντοτε στην πρώτη γραμμή για την απόκτηση ή προστασία των εθνικών του δικαιωμάτων και ελευθεριών. Έτσι ήταν και στην Επανάσταση του Ίλιντεν (1903) και στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο (1941-1944), όπως και στον Εμφύλιο Πόλεμο (1946-1949). Μεταξύ των πολυάριθμων ηρώων που η περιοχή αυτή έδωσε, ιδιαίτερη θέση κατέχει η Στεριάνα Κονζούροβα ή Σλαβιάνκα, όπως ήταν γνωστή στο λαό. (φωτό. Στη μέση)Γεννήθηκε στις 15 Ιουνίου 1924, στο χωριό Добролишта-Ντομπρόλισστα (Καλοχώρι Καστοριάς) και καταγόταν από φτωχή οικογένεια με πλούσια επαναστατική εθνική παράδοση. Βασική εκπαίδευση τελείωσε στο χωριό της, όπου για κάθε μακεδόνικη λέξη που χρησιμοποιούσε, δεχόταν δέκα χτυπήματα με βέργα στα χέρια. Αυτό, στη μικρή Στεριάνα, δημιούργησε ανταρσία στην ψυχή. Αυτή της η ενέργεια βγήκε στην επιφάνεια αμέσως μετά την κατάκτηση της Ελλάδας από το γερμανικό και ιταλικό φασιστικό καθεστώς. Νεαρή κοπέλα τότε, συμμετείχε στην συγκέντρωση και στο κρύψιμο όπλων, όπως και στη μεταφορά υλικών και τροφής. Το 1941 έγινε μέλος στην οργάνωση νεολαίας ΟΚΝΕ, όπου και της δόθηκε και το παρατσούκλι Σλαβιάνκα. Αργότερα έγινε λειτουργός της ΕΠΟΝ για την περιοχή Костур-Καστοριάς. Στις τάξεις του ΕΛΑΣ εντάχτηκε στις αρχές του 1943, αλλά το Μάη του 1944, λόγω ασυμφωνίας των Μακεδόνων παρτιζάνων με την ελληνική ηγεσία του ΕΛΑΣ και του ΕΑΜ, μαζί με ένα σύνταγμα Μακεδόνων αγωνιστών, αναχώρησε για τη Δημ.Μακεδονίας.Οι μάχες συνεχίστηκαν και σε εκείνο το κομμάτι της Μακεδονίας, αλλά, μετά από διαπραγματεύσεις με τους Έλληνες και την συμφωνία να συσταθούν μακεδόνικες παρτιζάνικες μονάδες και πολιτικές οργανώσεις στην Ελλάδα, το σύνταγμα επέστρεψε στις τάξεις του ΕΛΑΣ. Εξαιτίας όμως μιας δεύτερης διαφωνίας, η Σλαβιάνκα με αρκετούς αγωνιστές, ξαναπήγε στη Δημ.Μακεδονίας και στην πόλη Μπίτολα συμμετείχε στην ίδρυση της Πρώτης Αιγαιάτικης Μάχιμης Ταξιαρχίας, η οποία ενεργά συμμετείχε στις μάχες για την απελευθέρωση εκείνου του τμήματος της Μακεδονίας και αργότερα στην οργάνωση της νέας κυβέρνησης. Στην Ελλάδα επέστρεψε στις 9 του Μάη 1946 και συμμετείχε σε όλες τις μεγάλες μάχες του Δημ.Στρατού κατα τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου. Εκείνη την περίοδο εκτελούσε πολλές και σημαντικές λειτουργίες στις μακεδόνικες πολιτικές οργανώσεις НОФ (λαϊκο-απελευθερωτικό μέτωπο) και АФЖ (αντιφασιστικό μέτωπο γυναικών). Επίσης, ήταν αντιπρόσωπος στο Πρώτο Συνέδριο του ΝΟΦ, στις 13 Ιανουαρίου 1948, στο χωριό В’мбел-Β’μπελ (Μοσχοχώρι Καστοριάς). Όσο όμως πλησίαζε το τέλος του πολέμου, τόσο η Σλαβιάνκα καταννοούσε το διπλό παιχνίδι του ΚΚΕ σχετικά με το μακεδόνικο ζήτημα. Σε μία από τις εκθέσεις της, στις 9 Αυγούστου 1948, η οποία στάλθηκε στο Αρχηγείο του Δ.Στρατού στο Καϊμάκτσσαλαν, καταλήγει με το συμπέρασμα: «Η ηγεσία του ΚΚΕ, συνεχώς παρουσιάζει ανάρμοστη συμπεριφορά προς τους Μακεδόνες». Μετά την έκθεσή της αυτή, η Σλαβιάνκα βρισκόταν υπο στενή παρακολούθηση, όπως και πολλοί άλλοι Μακεδόνες οι οποίοι κατηγορήθηκαν από το ΚΚΕ πως συνεργάζονταν με κάποιες άλλες υπηρεσίες και πολλοί από αυτούς εκτελέστηκαν. Βλέποντας ξεκάθαρα την όλη κατάσταση, αποφάσισε πως πρέπει να φύγει. Αυτό το έπραξε τον Οκτώβριο του 1948 και για πάντα εγκατέλειψε την πατρική της γη και εγκαταστάθηκε στη Δημοκρατία της Μακεδονίας. Η Σλαβιάνκα όμως ποτέ δεν ξέχασε την καταγωγή της και ενεργά βοηθούσε τους συναγωνιστές της, οι οποίοι από τις ανατολικές χώρες όπου είχαν καταφύγει, προσπαθούσαν να επιστρέψουν τουλάχιστον στη Δημ.Μακεδονίας. Ήταν μια μεγαλόψυχη Μακεδόνισσα, έτοιμη πάντα να βοηθήσει τον καθένα. Απεβίωσε στο Скопје-Σκόπιε, στις 19 Μαḯου 2005.
ЕВДОКИЈА (ВЕРА) ФОТЕВА (1926 – )
Ο εμφύλιος πόλεμος στην Ελλάδα (1946-1949) γνώρισε πολλούς ήρωες αγωνιστές και πολλοί από αυτούς έδωσαν και τη ζωή τους για τα ιδεώδη και τα δικαιώματα των μακεδόνικου λαού στην Ελλάδα, τα οποία δικαιώματα περίμεναν ότι θα απολαύσουν μετά το τέλος του πολέμου. Ένας από τους μεγαλύτερους ήρωες είναι και η Εβντόκια Φότεβα, γνωστή μεταξύ των Μακεδόνων, ως «Βέρα». Γεννήθηκε στο επαναστατικό χωριό Д’мбени-Ντ’μπενι-Δενδροχώρι Καστοριάς, στις 2 Αυγούστου 1926. Το επαναστατικό και πατριωτικό πνεύμα το απέκτησε νωρίς, στα παιδικά της χρόνια, ακούγοντας τις ένδοξες ιστορίες για τους ήρωες της Επανάστασης του Ίλιντεν, πολλοί από τους οποίους κατάγονταν από το χωριό της, όπως ο Лазар Поп Трајков και ο Лазар Москов. Μετά την κατάληψη του χωριού της από τον ιταλικό στρατό και τη δολοφονία 6 νεαρών συγχωριανών της, η Βέρα εντάχθηκε στις τάξεις της ΟΚΝΕ, όπου σύντομα έγινε οργανωτικός γραμματέας. Κατα τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου, έγινε μέλος της Περιφερειακής Επιτροπής του ΕΑΜ και όπου παρέμεινε μέχρι και τη δημιουργία των μακεδόνικων οργανώσεων АФЖ (Αντιφασιστικό Μέτωπο Γυναικών) και НОФ-ΝΟΦ (Λαικό Απελευθερωτικό Μέτωπο), πάντοτε με το όπλο στο χέρι, στις πρώτες μάχιμες γραμμές. Το 1944, παντρεύτηκε ανεπίσημα, μέσα στα χαρακώματα, τον συναγωνιστή της Минчо Фотев-Μίντσσο Φότεβ, ενώ επίσημα, έκαναν γάμο στα Σκόπια το 1956. Η Βέρα χαρακτηριζόταν από ιδιαίτερη ηγετική και οργανωτική ικανότητα και συχνά επισκεπτόταν τα μακεδόνικα χωριά για να εξηγήσει τον σκοπό του αγώνα. Ήταν και αυτή ένας από τους πολλούς παρτιζάνους, οι οποίοι δυσαρεστημένοι από την πολιτική του ΚΚΕ σχετικά με το μακεδόνικο ζήτημα, αποκόπηκαν από το ΕΛΑΣ και πέρασαν τα σύνορα, δημιουργώντας την Πρώτη Αιγαιακή Ταξιαρχία. Μετά την επιστροφή της στην Ελλάδα και την ίδρυση του ΝΟΦ, τοποθετήθηκε ως Γραμματέας των περιοχών Сорович-Σόροβιτςς-Αμύνταιου και Кајлари-Κάιλαρι-Πτολεμαίδας. Έπειτα Γραμματέας της περιοχής Лерин-Λέριν-Φλώρινας και στο τέλος Γραμματέας της ίδιας οργάνωσης για όλη τη Μακεδονία της Ελλάδας. Κατα τη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου, η Βέρα έπαιξε σημαντικό ρόλο στην οργάνωση και τη λειτουργία των οργάνων της νέας κυβέρνησης, στις περιοχές όπου κυριαρχούσε ο Δημοκρατικός Στρατός. Ως μαχητής, συμμετείχε σχεδόν σε όλες τις σημαντικές μάχες του Εμφυλίου.Το τέλος του πολέμου σήμαινε και αρχή νέου γολγοθά για τη Βέρα και τον σύζυγό της Μίντσσο. Την αναπόφευκτη ήττα, η ηγεσία του ΚΚΕ, την απέδωσε στους υψηλόβαθμους Μακεδόνες και έτσι, μετά την μεταφορά του Δημ.Στρατού στην Αλβανία, η Φότεβα και πολλοί Μακεδόνες, φυλακίστηκαν. Από την Αλβανία, με πλοία, μεγάλος αριθμός αγωνιστών του Δ.Σ. μεταφέρθηκε στην τότε Σοβιετική Ένωση, όπου η Βέρα συνέχισε την άδικη τιμωρία της, σε μια από τις πλέον φρικτές φυλακές της Σ.Ένωσης, στην Άλμα Άτα. Με την επιστροφή της στη Δημοκρατία της Μακεδονίας και την εγκατάστασή της στο Скопје—Σκόπια, όπου ζει μέχρι και σήμερα, συνέχισε να ζει ως ενεργό μέλος της μακεδόνικης κοινωνίας.Κατα τη διάρκεια της επίσκεψής της στο μαζικό τάφο του Лерин-Φλώρινας και ενθυμούμενη τη μεγάλη εκείνη μάχη (Φεβρουάριος 1949), η Βέρα δήλωσε: «Εμείς οι Μακεδόνες δεν χωριζόμασταν από τους Έλληνες. Για μια ελεύθερη δημοκρατική Ελλάδα, από μια βόμβα σκοτώνονταν μαζί και Έλληνας και Μακεδόνας. Κάποιοι λένε ότι εδώ στο Λέριν είναι θαμμενοι 700, άλλοι λένε 1200 αγωνιστές. Είναι πολλοί παραπάνω από 1200. Όχι μόνο στην περιοχή του Λέριν, αλλά σε κάθε πόλη της Ελλάδας, ακόμα υπάρχουν κλειστοί τάφοι, όπου θάφτηκαν και Έλληνες και Μακεδόνες. Πολλοί από τους συντρόφους μας έφυγαν για πάντα και εμείς, οι λίγοι επιζώντες, θέλουμε να δείξουμε στον κόσμο ότι μαζικοί τάφοι δεν υπάρχουν μόνο στη Βοσνία. Υπάρχουν και στην Ελλάδα».
ТИНА ДУМКОВА-ΤΙΝΑ ΝΤΟΥΜΚΟΒΑ (1926-1949)
Μεταξύ των γυναικών-αγωνιστών, την περίοδο του Εμφυλίου πολέμου (1946-1949), σημαντική θέση κατέχει η Μακεδόνισσα Тина Думкова. Η Τίνα γεννήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 1926 στο χωριό Горно Врбени-Γκόρνο Β’ρμπενι -Ξυνό Νερό Φλώρινας (στα τούρκικα Екши Су-Έκσσι Σου), το οποίο την εποχή εκείνη είχε πάνω από 2000 κατοίκους. Βασική εκπαίδευση τελείωσε στο χωριό, όπου εκτός από τις σχολικές υποχρεώσεις, βοηθούσε και την οικογένειά της στις σπιτικές και γεωργικές εργασίες. Κατα τη διάρκεια του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου και ειδικότερα το 1943, έδρασε ενεργά στην οργάνωση νεολαίας ΕΠΟΝ. Μετά την αποχώρηση των γερμανικών δυνάμεων από την Ελλάδα και την επιστροφή του παλαιού καθεστώτος στη χώρα, η Τίνα συνέχισε τις δραστηριότητες της. Από τις πρώτες κιόλας μέρες, συμμετείχε στον αγώνα εναντίων των δεξιών αρχών, συγκεντρώνοντας τροφή και ρούχα και πηγαίνοντάς τα στις φυλακές του Лерин-Φλώρινας, όπου μεγάλος αριθμός Μακεδόνων ήταν φυλακισμένοι εκεί. Λόγω των παράνομων δραστηριοτήτων της, μαζί με μερικές φίλες της, συλήφθηκαν και μεταφέρθηκαν στις φυλακές του Лерин-Φλώρινας, όπου βασανίστηκαν σκληρά. Την περίοδο πριν τον Εμφύλιο πόλεμο, αλλά και κατα την έναρξή του, οι ελληνικές αρχές, περισσότερες φορές μπήκαν στο Горно Врбени-Ξυνό Νερό και λήστεψαν και βασάνισαν τους χωρικούς, σκοτώνοντας μάλιστα κάποιους από αυτούς. Επίσης πολλά ήταν τα σπίτια τα οποία κάηκαν ή καταστράφηκαν. Με την ενίσχυση των πολεμικών ενεργειών κατα τη διάρκεια του εμφυλίου και μετά από κάλεσμα της μακεδόνικης οργάνωσης НОФ (λαικοαπελευθερωτικό μέτωπο), 120 άτομα του χωριού έγιναν παρτιζάνοι. Έτσι και η Τίνα, το καλοκαίρι του 1947, εθελοντικά έφυγε παρτιζάνκα, πηγαίνοντας στο βουνό Радуш-Ράντουςς, κοντά στο χωριό Ајтуш-Άιτουςς-Αετός Φλώρινας. Από εκεί, με άλλους εθελοντές, στάλθηκε στις τάξεις του Δημοκρατικού Στρατού, στην 108η Ταξιαρχία, ως δεκανέας υπεύθυνος για τις γυναίκες αγωνίστριες. Το θάρρος της ήταν εντυπωσιακό και αποτελούσε το παράδειγμα για τους υπόλοιπους αγωνιστές. Το καλοκαίρι του 1948, μεταφέρθηκε από την πρώτη στη δεύτερη γραμμή μάχης για να φροντίζει τους τραυματίες, αλλά πολύ γρήγορα, λόγω του αγωνιστικού της πνεύματος και της επιμονής της, επέστρεψε στο μέτωπο, όπου βρισκόταν η Ταξιαρχία της. Την άνοιξη του 1949, η ταξιαρχία της ξαναβρέθηκε σε δύσκολες στιγμές, κατα τη διάρκεια μετακίνησης από το βουνό Вичо-Βίτσι στο βουνό Γράμος. Η μάχη με τον Κυβερνητικό Στρατό, στη θέση Алевица-Αλέβιτσα, ήταν σκληρή και η Τίνα για μια ακόμη φορά έδειξε το μεγάλο της θάρρος. Στις 5 Απριλίου, του ίδιου έτους, κοντά στη θέση Котелската висорамнина-Οροπέδιο Κότελ, ξεκίνησε μεγάλη μάχη μεταξύ του Δημοκρατικού και του Κυβερνητικού Στρατού και ο λόχος της Τίνας δέχτηκε επίθεση, αλλά οι παρτιζάνοι διέλυσαν τις εχθρικές δυνάμεις και κατάφεραν να ξαναελευθερώσουν το Γράμο. Δυστυχώς όμως, η Τίνα εδώ βρήκε και το θάνατο. Κατα τη διάρκεια της μάχης, όταν για κάποια στιγμή σηκώθηκε για να βοηθήσει τραυματισμένη συναγωνίστρια, έπεσε βόμβα και την τραυμάτισε στην κοιλιά, το πόδι και το χέρι. Βαριά τραυματισμένη, μη θέλοντας να είναι εμπόδιο στο άλλους, σήκωσε το κεφάλι για να δει τη μάχη για τελευταία φορά, φώναξε στους συναγωνιστές «Напред другари! … Удрете!… Одмаздете се за нашите борци- Εμπρός σύντροφοι…Χτυπήστε…..Εκδικηθείτε τους αγωνιστές μας» και πετόντας την τελευταία της χειροβομβίδα, πήδηξε στο γκρεμό. Με τον τρόπο αυτό τελείωσε η ζωή ενός από τα πιο θαρραλαία τέκνα του μακεδόνικου λαού, κατα τη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου.Мирка Гинова-Μίρκα Γκίνοβα (1916-1946)
Μεταξύ των πολλών Μακεδόνισσων γυναικών που διακρίθηκαν κατα καιρούς στη Μακεδονία της Ελλάδας, ξεχωριστή θέση κατέχει η Мирка Гинова-Μίρκα Γκίνοβα. Γεννήθηκε το 1916 στο χωριό Русилово-Воденско-Ρουσίλοβο Βόντενσκο (Ξανθόγεια Ν.Πέλλας). Το επαναστατικό της πνεύμα που αναπτύχθηκε μέσα της, είχε ρίζες από το επαναστατικό παρελθόν επι εποχής της επανάστασης του Ίλιντεν-Илинден του πατέρα της, Костантин Гинов-Κοσταντιν Γκίνοβ. Τα παιδικά της χρόνια τα πέρασε πολύ δύσκολα, επειδή πολύ νωρίς, όταν ακόμα ήταν δύο χρονών, έχασε τη μητέρα της. Το δημοτικό σχολείο το τελείωσε στο χωριό Катраница-Κατράνιτσα (Πύργοι Πτολεμαίδας), έπειτα τελείωσε τη σχολή νοικοκυρών στο Воден και Лерин και στο τέλος αποφοίτησε από τη σχολή δασκάλων του Κостур-Καστοριά. Πριν το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο εργάστηκε ως δασκάλα στα χωριά Кутугери-Κουτούγκερι (Καισαριανα Ν.Πέλλας) και В’лкојанево-Βαλκογιάνεβο (Λύκοι Ν.Πέλλας).Η επίθεση του ιταλικού και αργότερα και του γερμανικού κατοχικού στρατού στην Ελλάδα, έδωσε την ώθηση στη Μίρκα, ενεργά να ενταχθεί στο λαικό-απελευθερωτικό κίνημα του μακεδόνικου και ελληνικού λαού, στα πλαίσια του ελληνικού κράτους. Έγινε μέλος του κομμουνιστικού κόμματος της Ελλάδας και στην οργάνωση της νεολαίας ΕΠΟΝ της επιτροπής της περιοχής του Острово-Άρνισσα Ν.Πέλλας. Κατα τη διάρκεια του 1943 βρισκόταν στις περιοχές των βουνών Кожув-Κόζζουβ και Кајмакчалан-Καιμάκτσσαλαν, όπου και ήρθε σε επαφή με τις μακεδόνικες παρτιζάνικες μονάδες από την άλλη πλευρά των συνόρων. Η δημιουργία της Μακεδονικής Ταξιαρχίας στα πλαίσια του ΕΛΑΣ, ώθησε τη Гинова να επιδείξει τις δυνατότητες της και με το όνομά της να βοηθήσει στη μαζική ένταξη των Μακεδόνων σ’αυτή την πολεμική μονάδα. Διακρίθηκε στη μάχη της τοποθεσίας Μούαρεν-Αν, ανάμεσα στο χωριό Острово και το Воден, στις 2 Αυγούστου 1944. Στην πρώτη συνδιάσκεψη του Народно ослободителниот фронт-НОФ (Λαικού Απελευθερωτικού Μετώπου), στις 20 Ιουνίου 1945, η Μίρκα εκλέχτηκε ως μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου και υπεύθυνη για ζητήματα γυναικών. Με δική της πρωτοβουλία εξαπλώθηκαν τα δίκτυα του НОФ και АФЖ (Антифашистички фронт на жените-Αντιφασιστικό μέτωπο γυναικών), στα χωριά του Воден. Στις 6 Ιουλίου 1946, στην τοποθεσία Куса-Κούσα και Долга Ливада-Ντόλγκα Λίβαντα, κοντά στο δάσος του χωριού Почеп-Πότσσεπ (Μαργαρίτα Ν.Πέλλας), οι αγωνιστές και τα πολιτικά στελέχη του НОФ και του ΚΚΕ, περικυκλώθηκαν από τον κυβερνητικό στρατό. Οι ομάδες των παρτιζάνων είχαν περίπου 60 αγωνιστές και πολέμησαν εναντίων του εχθρού, ο οποίος είχε 400 στρατιώτες. Λόγω της μεγάλης διαφοράς δυνάμεων, η ηγεσία, με υπεύθυνη τη Μίρκα, αποφάσισε να υποχωρήσει μέρος της ηγεσίας και των μαχητών προς το χωριό Старо В’лкојанево-Παλιό Βαλκογιάνεβο, αλλά κάτω από ανεξήγητες συνθήκες, η ομάδα κατευθύνθηκε προς αλλού. Κατα τη διάρκεια της υποχώρησης, η Μίρκα μαζί με άλλους εννέα, αιχμαλωτίστηκαν. Στη φυλακή του Воден η Мирка Гинова βασανίστηκε με το πιο θηριώδη τρόπο. Την έθαψαν στη γη μέχρι το κεφάλι, της έβαζαν βελόνες στα νύχια και την έσερναν στους δρόμους του Воден με σκοπό να τρομοκρατήσουν τον πληθυσμό. Στις 23 Ιουλίου του 1946, οι φυλακισμένοι μεταφέρθηκαν στο Πρώτο δημοτικό σχολείο Γιαννιτσών-Ениџе Вардар και εκεί έγινε η δίκη κεκλεισμένων των θυρών. Η Μίρκα Γκίνοβα καταδικάστηκε σε θάνατο και η απόφαση υλοποιήθηκε στα νεκροταφεία της πόλης από το κυβερνητικό εκτελεστικό απόσπασμα. Η είδηση του θανάτου της μεταφέρθηκε από το πρακτορείο ειδήσεων associated press και από το ραδιοφωνικό σταθμό «Ελεύθερη Ελλάδα».. Η Мирка Гинова ήταν η πρώτη γυναίκα που καταδικάστηκε σε θάνατο με πυροβολισμό στην Ελλάδα, λόγω πολιτικής δράσης. Οι εθνικά Μακεδόνες της Ελλάδας τιμούν τη μνήμη της ακόμα και σήμερα και τραγουδούν το γνωστό τραγούδι «Тихо Мирка си заспала-Τίχο Μίρκα σι ζασπάλα-Ήσυχα η Μίρκα αποκοιμήθηκε».ΚΑΤΙΝΑ ΑΝΤΡΕΕΒΑ (ΤΣΒΕΤΑ)- КАТИНА АНДРЕЕВА(ЦВЕТА)
Η Κατίνα Αντρέεβα γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Μόκρενι- Λέρινσκο (Βαρικό-Φλώρινας), τα δύσκολα χρόνια της δικτατορίας του Μεταξά. Ήταν κόρη του Κούζμαν Αντρέεβ και εγγονή του Νίκολα Αντρέεβ, προέδρου του χωριού. Την εποχή εκείνη είχαν κορυφωθεί οι διώξεις των εθνικά Μακεδόνων από την τζανταρμέρια (χωροφυλακή). «Είτε γίνεσαι Έλληνας, ή θα πεθάνεις» φώναζε στους κατοίκους του χωριού ο χωροφύλακας. Οι μεγαλύτεροι στην ηλικία, οι οποίοι δε γνώριζαν την ελληνική γλώσσα, επικοινωνούσαν με τα παιδιά τους χρησιμοποιώντας κινήσεις των χεριών, όπως οι κωφάλαλοι.Λόγω κάποιου περιστατικού, η αστυνομία συνέλαβε τον πατέρα της Κατίνα και πέντε ή έξι άλλους. Η Κατίνα αντέδρασε και τότε δοκίμασε για πρώτη φορά το βούρδουλα του χωροφύλακα. Ήταν μόλις έντεκα χρονών. Σεπτέμβριος του 1944 … η ναζιστική κατοχή περνάει τις τελευταίες της μέρες. Τα χωριά, το ένα μετά το άλλο, ελευθερώνονται … στους δρόμους και τις πλατείες Μακεδόνες και Έλληνες, αγκαλιά τραγουδούν “Για την ελευθερία του λαού … “Στα χωριά τα πανηγύρια άρχισαν. Τα Μακεδόνικα χωριά άρχισαν να προσχωρούν στους παρτιζάνους. Όλοι μιλούσαν χαρούμενα και έλεγαν ότι τα βάσανα των Μακεδόνων τελείωσαν. Το αντίθετο όμως.Η νεολαία του Μόκρενι δημιούργησε θεατρική ομάδα και ανέβασε το έργο του Βόινταν Τσσερνοντρίνσκι «Μακέντονσκα κρβαβα σφάντμπα» (Македонска крвава свадба- Μακεδόνικος αιματοβαμμένος γάμος). Μια από τις πρώτες παραστάσεις δόθηκε στο χωριό Έμπορε (Κάιλαρσκο)-Εμπόριο (Πτολεμαḯδας) και η Κατίνα έπαιξε τον ρόλο της Τσβέτα. Τόσο πολύ άρεσε στον κόσμο που όλοι άρχισαν από τότε να την αποκαλούν Τσβέτα.Για τον ρόλο της αυτό, αλλά και για το μακεδόνικό της πνεύμα, πολλές φορές οδηγήθηκε στο αστυνομικό τμήμα όπου βασανίστηκε φριχτά.Ενώ όλοι νόμισαν πως οι μαύρες μέρες είχαν πλέον τελειώσει, άρχισαν εκ νέου χειρότερες. Η χωροφυλακή και οι ΠΑΟτζήδες γύριζαν σε όλα τα μακεδόνικα χωριά και τρομοκρατούσαν τον πληθυσμό, καίγοντας, βιάζοντας, σκοτώνοντας.Με την δημιουργία του Δημοκρατικού Στρατού, πολλοί νέοι, ανάμεσά τους και η Κατίνα-Τσβέτα, εντάχθηκαν στις γραμμές του για να αγωνιστούν για ένα καλύτερο αύριο σε ότι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα των Μακεδόνων. Το τάγμα όπου ανήκε η Τσβέτα αγωνιζόταν στο βουνό Βίτσσο-Βίτσι και εκεί επιδεικνύοντας θάρρος και μαχητικότητα, έγινε επίτροπος του λόχου της.
Το 1949 το Σύνταγμα όπου ανήκε, έλαβε διαταγή να καταλάβει το ύψωμα Κουλκουτούρια, ανάμεσα στα χωριά Νέρετ (Πολυπόταμος) και Τάρσιε (Τρίβουνο) της Φλώρινας-Λέριν. Η Τσβέτα, όπως και σε άλλες ενενήντα και άνω μάχες, με το αυτόματο στα χέρια, έτρεχε μπροστά φωνάζοντας «Ούρααα, νάπρεντ, κε γκιζντρόμπιμε»(Εμπρός, θα τους διαλύσουμε). Πριν όμως τελειώσει εκείνη η μάχη, η Τσβέτα τραυματίστηκε θανάσιμα. Έτσι, στα υψώματα του Βίτσσο πλάνινα έσβησε η ζωή αυτής της ηρωίδας Μακεδόνισσας-Μακέντονκα,στη οποία πριν από κάθε μάχη, άρεσε να τραγουδάει το τραγούδι «Βο μπόρμπα, βο μπόρμπα, μακεντόνσκι νάροντε» (Во борба, во борба, македонски народе -Στον αγώνα, στον αγώνα, μακεδονικέ λαέ).Δύο φορές παρασημοφορήθη κε από την ηγεσία του Δημοκρατικού Στρατού, με το «Μετάλλιο Γεναιότητας».
УЧЕСТВОТО НА МАКЕДОНКИТЕ ВО ГРЦИЈА ВО ВТОРАТА СВЕТСКА ВОЈНА | Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΣΣΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος (1941-1944),ήταν για τους Μακεδόνες της Ελλάδας μία ιδιαίτερα δύσκολη περίοδος της ιστορίας τους. Η φασιστική κατοχή επέδρασε αρνητικά στην καθημερινή ζωή του μακεδόνικου και ελληνικού λαού, αλλά και των άλλων λαών της βόρειας Ελλάδας. Η αντίσταση εναντίων του νέου κατοχικού καθεστώτος, πολύ γρήγορα, άρχισε να οργανώνεται και να αναπτύσεται. Με πρωτοβουλία του ΚΚΕ συστάθηκε η οργάνωση ΕΑΜ και αργότερα και η ΕΛΑΣ, ως η ένοπλη μορφή της ΕΑΜ. Εκτός αυτών των αριστερών οργανώσεων, συστάθηκαν και οι ΕΔΕΣ και ΕΚΚΑ. Οι Μακεδόνες, στον αντιφασιστικό αγώνα, λόγω των υποσχέσεων του ΚΚΕ για εθνική ισότητα, εντάχθηκαν στις τάξεις του ΕΑΜ / ΕΛΑΣ. Εκτός όμως αυτού, είχαν δημιουργήσει και δικές τους, ανεξάρτητες οργανώσεις, όπως για παράδειγμα η Μακεδόνικη Αντιφασιστική Οργάνωση ΜΑΟ στο Βόντεν-Έδεσσα, Λαικό Απελευθερωτικό Μέτωπο στο Κόστουρ-Καστοριά και Λέριν-Φλώρινα, όπως και σύσταση δικών τους μακεδόνικων ένοπλων ομάδων. Οι Μακεδόνισσες, μαζί με τις Ελληνίδες, πλάι πλάι, μάχονταν και έχυναν το αίμα τους, εναντίων του κοινού εχθρού. Έτσι π.χ., στις τάξεις του ΕΛΑΣ το 1943, υπήρχαν περίπου 40.000 ενεργοί μαχητές. Από αυτούς, το 10% ήταν γυναίκες και παραπάνω από τις μισές ήταν Μακεντόνκι-Μακεδόνισσες. Για πρώτη φορά, στα πλαίσια της Δεκάτης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, στο 30ο Σύνταγμα, συστάθηκε ένοπλη ομάδα γυναικών, η οποία συμπεριλάμβανε κοπέλες ηλικίας 17 εώς 23 ετών και όλες οι παρτιζάνκες ήταν εθελόντριες. Επίσης είναι αποδεδειγμένο ότι στην Πρώτη Αιγαιάτικη Ταξιαρχία, η οποία συστάθηκε το Νοέμβριο του 1944, υπήρχαν 40 παρτιζάνκες-Μακεδόνισσες. Εκτός της ενεργής συμμετοχής των Μακεδόνισσων στις ένοπλες συγκρούσεις εναντίων των φασιστών, αυτές ενεργά και σε μεγάλο αριθμό, συμμετείχαν και στις πολιτικές οργανώσεις, οι οποίες ηγούνταν και κατεύθυναν τις ένοπλες ομάδες. Μαζικότερα, οι Μακεδόνισσες, ήταν ενταγμένες στο АФЖ (αντιφασσίστιτσσκι φροντ να ζζένιτε-αντιφασιστικό μέτωπο γυναικών). Ο ρόλος των γυναικών στις οργανώσεις αυτές, ήταν να υποστηρίζουν τις παρτιζάνικες ομάδες, να συγκεντρώνουν όπλα και πολεμοφόδια από τις ιταλικές μονάδες που υποχωρούσαν και αργότερα παραδόθηκαν, να συγκεντρώνουν τρόφιμα και ρουχισμό για τους μαχητές, να ζυμώνουν ψωμί, να οργανώνουν νοσοκομεία, να εκπαιδεύουν νοσοκόμες, να μεταφέρουν τους τραυματίες, να συγκεντρώνουν πληροφορίες, να ενεργούν ως αγγελιοφόροι, να κρύβουν επικυρηγμένους από τις κατοχικές δυνάμεις κτλ. Λόγω του θάρρους, της αποφασιστικότητας και των οργανωτικών ικανοτήτων, μεγάλο μέρος των Μακεδόνισσων, λάμβαναν υψηλές, σημαντικές και υπεύθυνες θέσεις στο αντιφασιστικό κίνημα. Επίσης, αποδείχτηκαν ως ικανοί υποκινητές, οι οποίοι πήγαιναν στα χωριά και τις πόλεις και εξηγούσαν στους Μακεδόνες τον σκοπό του αγώνα. Ιδιαίτερα αξίζουν να αναφερθούν οι: Мирка Гинова-Μίρκα Γκίνοβα, Евдокија- Вера Фотева-Εβντόκια Βέρα Φότεβα, Уранија Пиривски-Ουράνια Πιρίβσκι και πολλές άλλες. Λόγω αυτών των πολυάριθμων δραστηριοτήτων, οι Μακεδόνισσες μαχήτριες ήταν συνεχώς σε ρίσκο και πολλούς κινδύνους. Μεγάλος αριθμός αυτών τραυματίστηκαν, βιάστηκαν και βασανίστηκαν, ενώ μεγάλος ήταν και ο αριθμός αυτών που σκοτώθηκαν ή εξαφανίστηκαν, που θαρραλαία έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία του λαού τους και τα εθνικά ιδεώδη για τα οποία αγωνίζονταν. Εμείς, οι απόγονοί τους, τισ ευχαριστούμε θερμά:ВЕЧНА ИМ СЛАВА НА СИТЕ ОНИ КОИ ГО ДАДОА ЖИВОТОТ ЗА СВОЈОТ НАРОД
И ЗА ИДЕАЛИТЕ ЗА КОИ СЕ БОРЕА !!!
ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΟΛΩΝ ΑΥΤΩΝ ΠΟΥ ΕΔΩΣΑΝ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟ ΛΑΟ ΤΟΥΣ
ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΑ ΙΔΕΩΔΗ ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΑΓΩΝΙΖΟΝΤΑΝ !!!
αναδημοσιευση κατοπιν αδειας απο το http://novazora.gr
