Ο Εθνικοσοσιαλισμός και η αρχαιότητα
Μτφ. Γ. Καράμπελας
Eκδόσεις Πόλις 2012
Το ότι η ιστορία είναι αφηγηματική κατασκευή και ιδεολογική ιεράρχηση γεγονότων είναι πλέον μια επιστημονική θέση. Με άλλα λόγια δεν υπάρχουν αντικειμενικά δεδομένα, αλλά κάθε ιστορικό υποκείμενο -αναπόφευκτα- κατασκευάζει ιδεολογήματα που προσπαθούν να εξηγήσουν το παρελθόν και να διαμορφώσουν το παρόν.
Αυτή η επιστημονική παραδοχή φαίνεται ακόμα πιο ξεκάθαρα όταν η ιστορία γράφεται με προπαγανδιστικούς όρους, όταν δηλαδή μια πολιτική εξουσία δρομολογεί τον τρόπο με τον οποίο θα οργανωθούν τα συμβάντα και οι εκφάνσεις του παρελθόντος ώστε να υπηρετήσουν μια ιδεολογική αρχή.
Οι Ναζί της δεκαετίας του ’30 και του ’40 κατά βάση προώθησαν μια Geschichtewissenschaft, μια επιστήμη δηλαδή της ιστορίας, που στηριγμένη στη φυλετολογία και στην αξιολόγηση βάσει του αίματος επιχείρησε να δει αναθεωρητικά το παγκόσμιο ανθρώπινο γίγνεσθαι με άξονα τη φυλή.
Σ’ αυτό το πλαίσιο, υιοθετούν με γερμανοκεντρικό τρόπο τη θεωρία περί ινδοευρωπαίων, τους οποίους όμως ονομάζουν ινδογερμανούς. Αυτή η ανώτερη φυλή, οι επονομαζόμενοι Άριοι, ξεκίνησαν από τη βόρεια Ευρώπη (κάπου στη Γερμανία ή στη Σκανδιναβία) και μετακινούμενοι προς τον νότο και την ανατολή δημιούργησαν τους μεγάλους πολιτισμούς της Ινδίας, της Περσίας, της Ελλάδας και της Ρώμης. Επομένως, η αγάπη των γερμανών εθνικοσοσιαλιστών για την αρχαιοελληνική και ρωμαϊκή αρχαιότητα πηγάζει από την πεποίθηση ότι πρόκειται για αδελφούς πολιτισμούς, κομμάτι μιας υπερεθνικής φυλής που περιελάμβανε και τους Γερμανούς του Τάκιτου, οι οποίοι ωστόσο δεν μπόρεσαν να αναπτύξουν πολιτισμό εξαιτίας του αντίξοου κλίματος.
Έτσι, επιλέγουν ιδεολογικά ό,τι από την αρχαιότητα ταιριάζει με τη ρατσιστική τους κοσμοθεωρία και το ενσωματώνουν στη σύγχρονή τους ιστορία. Επιλέγουν τον Πλάτωνα και όχι τον Αριστοτέλη, καθώς ο πρώτος εκφράζει μια αριστοκρατική αντίληψη για την κοινωνία, το απολλώνιο στοιχείο, θεϊκό και ανώτερο, που μάχεται το ανατολίζον διονυσιακό, την αρτιότητα του politischer Mensch, τη σπαρτιατική αριστεία και την πολεμική αρετή, τη λατρεία του σώματος που χαρακτηρίζεται από άρια τελειότητα, τους Ολυμπιακούς αγώνες ως το απαύγασμα της ένωσης ρωμαλέου πνεύματος και σφριγηλού σώματος, το ρωμαϊκό δίκαιο και την ανάλογη υποταγή στον νόμο, την επιβλητική αρχιτεκτονική, το πρότυπο του ηγέτη κ.ά.
Όλα αυτά τα ερμηνεύουν κατά το δοκούν, ή μάλλον κατά το προπαγανδιζόμενον, ώστε να μπορέσουν να πείσουν όχι μόνο το γερμανικό λαό αλλά και τα άλλα έθνη ότι η επέκταση του τρίτου ράιχ είναι επιβεβλημένο από τη φυλετική ανωτερότητά του. Διαμορφώνουν λοιπόν ένα εκπαιδευτικό σύστημα, στο οποίο τα νεαρά άτομα μαθαίνουν την κατευθυνόμενη γνώση της αρχαιολατρίας και της φυλετικής υπερηφάνειας, έχουν μπροστά τους το πρότυπο του τέλειου ανθρώπου, δηλαδή του αμιγούς Άριου, και συνάμα στοχοποιούν ως κατώτερο τον Εβραίο και γενικότερα τον Ανατολικό, ο οποίος σαν άλλος έχθιστος Καρχηδόνιος απειλεί φυλετικά και πολιτισμικά την ευρωπαϊκή κουλτούρα. Έτσι, παρόλο που ο Χριστός είναι Άριος, όπως και ο Κομφούκιος, ο χριστιανισμός λόγω του επάρατου Παύλου είναι η θρησκεία που αλλοιώνει τα ευγενή πιστεύω της γερμανικότητας.
Το βιβλίο του J. Chapoutot είναι πολύ ενδιαφέρον όχι μόνο επειδή αναδεικνύει τη σύληση της ιστορίας από τη ναζιστική προπαγάνδα. Είναι πιο σημαντικό επειδή δείχνει ότι η ιστορία δεν είναι μια πάγια πραγματικότητα, ανεπηρέαστη από τη ματιά του όποιου παρόντος, αλλά αποτελεί ένα κατασκευάσιμο προϊόν, το οποίο ο εκάστοτε ισχυρός μπορεί να το πλάσει ανάλογα με τις ιδεολογικές του επιδιώξεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου