Φωτογραφικα καρε απο κινηματογραφικα σεκανς επικαιρων εποχης.
Χαρακτηριστικες φωτο απο το υλικο που γυρισε η φωτοκινηματογραφικη μοναδα του Βρεττανικου στρατου( υπηρεσία Army Film and Photographic Unit/ A.F.P.U) και ως μερος επικαιρων προβληθηκαν σε ολο τον κοσμο απο την ονομαστη φωνη της μεγαλης Βρεττανιας/ Pathe` Gazette. Απεικονιζουν την καταγραφη των μαχων στην ΑΘηνα τον Δεκεμβρη του 1944 και το μετα. Βρεττανικες και Ελληνικες κυβερνητικες δυναμεις απο την μια και δυναμεις μαχητων και υποστηρικτων του ΕΛΑΣ απο την αλλη. Πλην ελαχιστων καταγραφων των ελληνικων κυβερνητικων δυναμεων οι περισσοτερες καταγραφες απεικονιζουν τις βρεττανικες στρατιωτικες δυναμεις εν δρασει αν και οι τιτλοι γραφουν εμφυλιος πολεμος ενω απο την αλλη πλευρα του ΕΛΑΣ υπαρχουν μονο καποιοι αιχμαλωτοι. Το αρχειακο υλικο/φωτοκαρε, υλικο που συγκεντρωθηκε για πρωτη φορα απο διαφορα επικαιρα και αρχιζει καταγραφοντας την πορεια και την κηδεια των δολοφονημενων διαδηλωτων της συγκεντρωσης της Κυριακης 3 Δεκεμβρη 1944, το ενοποιησαμε κατα θεμα με στοχο να δημιουργήσουμε μια πιο πληρη δομη για καλυτερη μελετη./ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΖΟΝΤΑΣ
Το διασπαρτο κινηματογραφικο υλικο βρισκεται στην σελιδα της http://www.britishpathe.com/
Το αρχειακο υλικο που συγκεντρωθηκε απο διαφορα επικαιρα και ντοκυμαντερ το ενοποιησαμε με στοχο να δημιουργήσουμε υλικο για μια πληρεστερη μελετη.
Το υλικο γυρισε η φωτοκινηματογραφικη μοναδα του Βρεττανικου στρατου( υπηρεσία Army Film and Photographic Unit/ A.F.P.U) και ως μερος επικαιρων προβληθηκαν σε ολο τον κοσμο απο την ονομαστη φωνη της μεγαλης Βρεττανιας Pathe` Gazette
φωτογραφικη μελετη: ΦΩΤΟ-ΓΡΑΦΙ-ΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΔΕΚΕΜΒΡΗ ΤΟΥ `44 Φωτογραφίζοντας, 2008
για πρωτη φορα μετα 65 χρονια καταγραφονται ονομαστικα σχεδον το συνολο των φωτογραφων και οι οποιοι πιστοποιημενα συμμετειχαν με τον ενα η τον αλλο τροπο στην οπτικη καταγραφη των γεγονότων
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Φωτο-γραφι-ζοντας τον Δεκέμβρη του 1944 ....... σελίδα 9
Περί τα των φωτογράφων.... ....... σελίδα 11
Βιογραφικά φωτογράφων ....... σελίδα 13
Διάφορες σφραγίδες φωτογράφων .......σελίδα 19
Δείγματα περιγραφής φωτογραφιών νεκρών από βιβλία και περιοδικά....σελίδα 24
Τηλεγραφικά νέα .......σελίδα 27
Ιστορική καταγραφή της έναρξης των γεγονότων του Δεκέμβρη ....... σελίδα 30
ΑΦΙΣΣΕΣ & ΠΡΟΚΗΡΥΞΕΙΣ ....... σελίδα 42
Οι αντίπαλοι της μάχη της Αθήνας του `44 ....... σελίδα 60
Περιγραφή των γεγονότων από “δεξιά” ....... σελίδα 62
Αναφορά των γεγονότων από “αριστερά” ....... σελίδα 68
Φωτογραφικά λευκώματα που υπάρχουν αρκετές φωτογραφίες από τον Δεκέμβρη ..σελίδα 74
Φωτογραφίες λίγο πριν από τα γεγονότα του Δεκέμβρη ......σελίδα 79
Οι μάχες ....... σελίδα 99
Τραυματίες ....... σελίδα 161
Συλλήψεις ....... σελίδα 166
Η Ακρόπολη και ο Παρθενώνας στην μάχη του Δεκέμβρη ....... σελίδα 177
Φωτογραφίες μετά τα γεγονότα του Δεκέμβρη ...... σελίδα 202
Φωτογραφίες ελέγχων...και φωτογραφίες συνθημάτων ...... σελίδα 273
Ξένος τύπος και άλλα μέσα μαζικής ενημέρωσης ....... σελίδα 280
Διώξεις του “αριστερού” ελληνικού τύπου ....... σελίδα 284
Δημοσιεύσεις για τα αίτια του Δεκέμβρη ....... σελίδα 286
Oι απώλειες της μάχης ....και η αριθμολογία ....... σελίδα 293
ΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ και φωτογραφία ....... σελίδα 297
Φωτογραφίες νεκρών και δημοσιεύσεις εφημερίδων και βιβλίων ....... σελίδα 299
Φωτογραφίες ομήρων ....... σελίδα 373
Πηγές ....... σελίδα 381
Πουλίδης Πέτρος, Τσακιράκης Βασίλης, Χαλκίδης Σπύρος, Παπαδήμος Δημήτρης, Βαφιαδάκης Γιώργος, Κουρμπέτης Κυριάκος, Τριανταφύλλου Δημήτρης, Φλώρος Δημήτρης, Φωτεινόπουλος Δημήτρης, Μάρτογλου Ευριπίδης, Αδελφών Μεγαλοοικονόμου, Ιωνάς Θωμά, Παπαϊωάννου Βούλα, -- φωτογράφος της UNRRA Χαρισιάδης Δημήτρης --διευθυντης του φωτογραφικου τομεα της αγγλικης υπηρεσιας προπαγανδας (A.G.I.S.photo unit/ A Greek Information Servise) Ελληνες φωτογράφοι εκ μέρους του στρατού και αγνώστοι....
Εγγλέζοι στρατιωτικοί φωτογράφοι(Army Film and Photographic Unit/ A.F.P.U) Lambton-Cyril Burn Oulds C. D. Hopkinson Peter /φωτοκινηματογραφιστης Herbert Mc Williams Murrey Smith
1-12-44
ΕΛΑΣ Σ. ΣΤΡΑΤΟΥ ΕΠΙΤ. ΓΡΑΦ. ΙΙΙ
ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ ΡΙΘ. Α.Π. 25
Σχέδιον Ενεργείας
I. ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ. Ως έχει.
II. ΕΙΔΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ.
Αι δυνάμεις τας οποίας φαίνεται ότι θα χρησιμοποιήσει η αντίδρασις είναι κατά κύριον μεν λόγον τα στρατιωτικά εις την περιοχήν Γουδί τμήματα, ήτοι Ορεινή Ταξιαρχία, σχολεΐον Χωροφυλακής. Γερμανοτσολιάδες, ως και ο Ιερός Αόχος Ψυχικού, κατά δεύτερον δε λόγον τα Αστυνομικά τμήματα, διάχυτοι μονάδες Χωροφυλακής, Οργάνωσις Χιτών, άλλαι παρεμφερείς οργανώσεις, αι δυνάμεις της Γενικής Ασφαλείας και του ανασυγκροτηΟέντος τμήματος Μπουραντά.
III. ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥ Σ.Σ.
Το Σ.Σ. ενισχυόμενον και από τας δυνάμεις του ΕΛΑΣ της υπαίθρου θα αντιταχθεί διά των όπλων κατά παντός πραξικοπήματος της αντιδράσεως. Θα περισφίγγει και τελικώς θα εξουδετερώσει κατά κύριον λόγον τας συγκεντρωθείσας εις το Γουδί δυνάμεις. Κατά δεύτερον λόγον θα εξουδετερώσει τας εστίας αντιστάσεως που θα εμφανισθούν εντός της πόλεως.
IV. ΙΔΕΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. ..............
Γ) Να εκκαθαρίσει τελικώς την κατάστασιν τόσον εις την περιοχήν Γουδί-Ψυχικού, όσον και εις την υπόλοιπον πόλιν των Αθηνών δια των αφιχθησομένων και εκ της υπαίθρου φίλιων δυνάμεων.
V. ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΔΥΝΑΜΕΩΝ.
Τα Συν/τα των Αθηνών θα διαθέσουν ανά ένα λόχον κατά την κρίσιν των δια τον αποκλεισμόν εκάστου Αστυνομικού τμήματος.............
Το 3ον Σύνταγμα με το V/3 και άλλα δύο Τάγματα..............
VI. ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ. ..............
Συγκρότημα Γ'. Τα απομένοντα δύο Τάγματα του 3ου Συν/τος και τα υπόλοιπα δύο Τάγματα του 4ου Συν/τος υπό την Διοίκησιν της 2ας Ταξιαρχίας.................
VII. ΑΠΟΣΤΟΛΑΙ.
α) Δια τους λόχους που θα διατεθούν έναντι των αστυνομικών τμημάτων.
Να παραταχθούν εμφανώς έναντι των αστυνομικών τμημάτων και να δηλώσουν εις ταύτα ότι ουδεμίαν επιθετικήν πρόθεσιν έχουν εναντίον των παρά μόνον ότι έχουν την αποστολήν να περιφρουρήσουν τον Λαόν εις την ειρηνικήν του εκδήλωσιν. Μόλις εκδηλωθεί η δράσις εκ μέρους μας, να προθήτε εις τον αφοπλισμόν των και την χρησιμοποίησιν των όπλων των υπό του ΕΛΑΣ.
...................... δ) Το Συγκρότημα Γ.
Ομοίως μόλις δεχθώμεν την επίθεσιν: Θα καταλάβει τας συνοικίας που είμεθα ισχυροί. Θα καταλάβει την γραμμήν Σ.Σ. Λαρίσης και Πελοποννήσου με σκοπόν να εξορμήσει και να εκκαθαρίσει την περιοχήν Βάθης από το ανασυνταχθέν τμήμα Μπουραντά και δια των δύο Ταγμάτων του 3ου Συν/τος να καταλάβει την πλατείαν Δημοκρατίας (γωνία Πατησίων και Αλεξάνδρας), το Πεδίον Αρεως, την πλατείαν Εξαρχείων, με μεταγενέστερον αντικειμενικών σκοπόν να δράσει κατά της Γενικής Ασφαλείας................
VIII. ΕΚΤΕΛΕΣΙΣ.
Έναρξις επιχειρήσεων άμα τη λήψει της σχετικής διαταγής του Σ. Στρατού.
IX. ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΑΒΙΒΑΣΕΙΣ.
Δια των συνήθων μέσων.
Χ. ΣΤΑΘΜΟΙ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ. Θα γνωσθούν εγκαίρως.
XI. ΕΝΗΜΕΡΩΣΙΣ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ
Σ.Σ. Παρακαλούνται οι συναγωνισταί Διοικηταί των συγκροτημάτων να αναμετρήσουν πόσον πολύπλοκος και ιδιόρρυθμος θα είναι η μορφή του αγώνος αυτού. Και συνεπώς πόσων στοιχείων θα έχει ανάγκην το Σ.Σ. ίνα τελείως ενημερωμένον επί της εξελίξεως της καταστάσεως δυνηθεί να συντονίσει τας δυνάμεις του και να κατευθύνει αυτάς για την τελικήν νίκην του Λαού.
Κατά χρονολογικήν σειράν θα χρειασθεί:
I) Απαντα τα συγκροτήματα να αναφέρουν περί αποκλεισμού κατ αρχάς και έπειτα περί του αφοπλισμού των αστυνομικών τμημάτων.
2) Έκαστον συγκρότημα διαδοχικώς να αναφέρει την εκτέλεσιν εκάστου των αντικειμενικών του σκοπών που αναφέρονται εις το κεφάλαιον VII (Αποστολαί). 3) Κατά την εξέλιξιν του αγώνος από καιρού εις καιρόν να υποβάλλει έστω και αρνητικώς δελτία στρατιωτικής καταστάσεως (π.χ. ηρεμία ή ουδέν νεώτερον).
XII. ΑΝΑΦΕΡΑΤΕ ΤΗΝ ΛΗΨΙΝ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΗΣ Αθήναις τη 1-12-44
Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ I. ΠΥΡΙΟΧΟΣ Συν/χης ΝΕΣΤΟΡΑΣ Καπετάνιος
ΑΠΟΔΕΚΤΑΙ; II Μεραρχία, I Ταξιαρχία II Ταξιαρχία, 5ο Συν/μα 6ον Συν/μα
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΙΣ: III Γραφείον
3-12-44 ώρα 14.30
ΕΛΑΣ Α' Σ. Στρατού Επιτελ. Γραφ. ΙΙΙ
Αμέσου επιδόσεως Αριθ. Α.Π. 51 Διαταγή επιχειρήσεων
Η κατάσταση είναι οξυτάτη.
I. Το σχεδιον ενεργείας (Α.Π. 25/1/12-44) τίθεται εις εφαρμογήν από αύριον την πρωίαν.
II. Μόλις ξημερώσει Θα εκτελεσθή ο αφοπλισμός των Αστυνομικών Τμημάτων και της Χωροφυλακής....................
Αθήνα 3-12-44 ώρα 14.30
ΠΑΡΑΛΗΠΤΑΙ:
Συγκρότημα Α,Β,Γ, Συγκρότημα 5ου Συν/τος, Συγκρότημα 6ου Συν/τος
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ: Κ.Ε. ΕΛΑΣ (υ.τ.α.), Π Μεραρχία, 34ον Συν/γμα
Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ I. ΠΥΡΙΟΧΟΣ Συν/ρχης, ΝΕΣΤΟΡΑΣ Καπετάνιος
4-12-44, ώρα 0.30
ΕΛΑΣ Α` Σ. Στρατού
Επιτ. Γραφείο III Αριθ. ΑΠ 60 Διαταγή
Την υπ' αριθ. ΑΠ 52/3-12-44 Διαταγήν ημών τροποποιούμεν ως ακολούθως:
I. Τα συγκροτήματα Α, Β, Γ, να μη λάβωσι τας καθορισθείσας διατάξεις. Απλώς να τηρήσουν ελαφράν και αθέατον επιτήρησιν. Ομοίως το συγκρότημα του 5ου ΣΠ.
II. Η περίσχεσις των Αστυνομικών Τμημάτων να εξακολουθήση άνευ ετέρας επιχειρήσεως. Να καταβληθή μόνον προσπάθεια να αφοπλισθούν ταύτα δια της πολιτικής πειθούς άνευ ουδεμιάς ενόπλου ενεργείας.
ΙΙΙ. Το Μηχανοκίνητο τμήμα δεν θα εκτελέση την υπ' αριθ. ΑΠ 56/3-12-44 Διαταγή μας.
IV. Το 6ον ΣΠ να παραμείνη ολόκληρον εις τας θέσεις του και να μη λάβη την καθορισθείσα διάταξη.
V. Την 10.30 ώραν της 4-12-44 να ενεργηθή επίθεση προς εξόντωση των Χιτών της περιοχής Θησείου. Επίσης κατά την αυτήν ώραν και ημέραν να εκτελεσθή οπωσδήποτε ο αφοπλισμός των τμημάτων Χωροφυλακής των προαστείων (ουδαμού Αστυνομίας Πόλεων). VI. Αναφέρατε λήψιν δια του κομιστού της παρούσης. Ομοίως εκτέλεσιν των διατασσομένων ενεργειών.
ΣΔ 4-12-44, ώρα 0.30
Παραλήπται: Συγκρότημα Α,Β,Γ,Συγκρότημα 5ου Συν/τος, Συγκρότημα 6ου Συν/τος
Μηχανοκίνητο τμήμα
Κοινοποίηση:ΚΕ ΕΛΑΣ (υ.τ.α) III Γραφείο
Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ 1. ΠΥΡΙΟΧΟΣ Συν/χης ΝΕΣΤΟΡΑΣ Καπετάνιος
Για την ακρίβεια Το III Γραφείο (ΤΣ) Αθηνέλλης Ταγματάρχης
4-12-44 ώρα 9.40
ΕΛΑΣ Α Σ. Στρατού
Εξ. Επείγουσα Επιτ. Γραφ. III Αριθ. ΑΠ 64 Διαταγή
I. Όλα τα τμήματα σας από λήψεως παρούσης να παραμείνουν εις τους καταυλισμούς των, των οποίων να ασκούν αυστηράν επιτήρησιν.
II. Το Α Συγκρότημα συνεπώς να μη λάθη θέσεις δια να εμπόδιση την Ορεινήν Ταξιαρχίαν εάν κατέλθη εις Αθήνας.
III. Τα συγκροτήματα Α, Β, Γ, καταργούνται και τα Συντάγματα Ιον, 2ον, 3ον, 4ον, επανέρχονται εις τας Ταξιαρχίας I και II.
IV. Εν ουδεμία περιπτώσει τμήμα σας εν καταυλισμώ ή εν μετακινήσει να δεχθή συζήτησιν περί αφοπλισμού. Να αμυνθή μέχρις εσχάτων.
V. Να σταματήση ο έλεγχος μεμονωμένων ατόμων και παρεμπόδισις ελευθέρας κυκλοφορίας. Να γίνεται έλεγχος μόνον υπόπτων ομάδων.
VI. Να ασκηθή πολιτική πίεσις υπό του λαού ιδίως υπό γυναικών και γερόντων δια την απελευθέρωσιν των συλληφθέντων ΕΛΑΣιτών. Αναφέρατε λήψιν.
I. ΠΥΡΙΟΧΟΣ Συνχης, ΝΕΣΤΟΡΑΣ Καπετάνιος
Παραλήπται Συγκρότημα Α Β Γ, Συγκρότημα 5ου, 6ου ΣΠ
Κοινοποίηση: ΚΕ ΕΑΑΣ (υ.τ.α.) II Μεραρχία, III Γραφείο
5-12-44, ώρα 11.00
ΕΛΑΣ Α' Σ. Στρατού Επιτελ. Γραφ. III
Αριθ: ΑΠ 78 Διαταγή
I. Κατά την χθεσινήν ημέραν εξεκαθαρίσθη η περιοχή του Θησείου από τους Χίτες με λαμπράν ενέργειαν των τμημάτων μας. Ομοίως εσυνεχίσθη ο αφοπλισμός των αστυνομικών τμημάτων και Χωρ/κής, τα πλείστα των οποίων ευρίσκονται ήδη εις χείρας μας.
ΙΙ. Σήμερον
α) Θα κρατήσουμε τας θέσεις που κατέχουμε. Αι συνοικίαι θα παραμείνουν ελεύθεραι πάση θυσία
Β) Θα βελτιώσουμε ταύτας επεκτείνοντες την κατοχή μας εις περιοχάς κατεχομένας υπό της αντιδράσεως.
III. Ειδικώς να αναληφθούν μαζικαί επιχειρήσεις εναντίον της Χωρ/κής Μακρυγιάννη, των αστυνομικών τμημάτων Δεριγνύ-Κοδριγκτώνος, του VIII Αστυν. Τμήματος και του συγκροτήματος αστυφυλάκων ΒάΘης(πρώην Μπουραντά).
ΙV. Το 6 Σ/μα Πεζικού να εξακολουθήση την επαύξηση των ενόπλων δυνάμεών του διά της διανομής ολοκλήρου του οπλισμού που ευρίσκεται ήδη εις χείρας του.
V. Αι Ταξιαρχίαι και τα ανεξάρτητα Σ/τα να λάβουν τας διατάξεις των και να προβούν αμέσως εις τας ως άνω ενεργείας, έκαστον εις την περιοχήν του.
VI. Το βάρος όλων των ανωτέρω επιχειρήσεων, θα καλέσετε τον λαό ίνα αναλάβη, συμμετέχοντες και υμείς δι` ολοκλήρου της δυναμένης να διατεθή δυνάμεώς σας.
VII. Αναφέρατε λήψιν και πορείαν ενεργειών σας.
ΝΕΣΤΟΡΑΣ Καπετάνιος ΠΥΡΙΟΧΟΙ Συν/χης
Παραλήπται: I και ΙΙ Ταξιαρχία, 5 και 6 σύν/μα άνεξ.
6-12-44 ωρα 19.30
Α' Σ. Στρατού Επιτ. Γραφ. ΙΙΙ
ΑΠ 109 ΕΛΑΣ Προσωπική αμέσου επιδόσεως
Γενική Διαταγή Επιχειρήσεων
ι. ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ. Η Κυβέρνηση Παπανδρέου κατεπάτησε τις ελευθερίες του Ελληνικού λαού και μετέπεσε σε ανοικτή δικτατορία με την κήρυξη του Στρατιωτικού Νόμου.
Εναντίον αυτού θα αντιταχθούμε με βίαια μέτρα, θα ξεκαθαρίσουμε την κατάσταση σε ελάχιστο χρονικό διάστημα μέσα στην πόλη της Αθήνας και τα περίχωρα.
II. ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥ Σ. ΣΤΡΑΤΟΥ. Εξουδετέρωση των δυνάμεων Γουδί-Σχολείον Χωρ/κής με ταυτόχρονη ενέργεια κατά του Κέντρου της Πόλεως Αθηνών. .........
IV. ΑΠΟΣΤΟΛΑΙ....
Γ: Η II Ταξιαρχία θα επιτεθή επί των κατευθύνσεων:
α) Κολωνός - Βάθη - Ομόνοια,
β) Φυλακαί Αβέρωφ - Νεάπολις - Ομόνοια,
γ) Κυψέλη - Πλατεία Δημοκρατίας - Ομόνοια,
δ) Αμπελόκηποι - Ν. Α. Κλιτύς Λυκαβηττού - Κολωνάκι - Σύνταγμα,
ε) Πετράλωνα - Τυρρή - Πανεπιστήμιον..........
V. ΓΕΝΙΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ.
α)' Απασαι αι μονάδες κατά την διάρκειαν της νυκτός Θα παρουσιάσουν εκάστη εις την περιοχήν της φυσιογνωμίαν αγώνος, ίνα αγκιστρώσουν όσον το δυνατόν μεγαλυτέρας εχθρικάς δυνάμεις. Θα εκτελέσουν τούτο διαθέτουσαι όσον το δυνατόν ολιγωτέρας εκ των δυνάμεών των.
β) Το περισσότερον μέρος των ανδρών να αναπαυΟή απόψε, ίνα εισέλθη εις τον αγώνα αύριον ακμαίον. Όμως η επαγρύπνυσις και η περιφρούρησις θα είναι αυστηροτάτη.
γ) Αι δυνάμεις επιθέσεως Αθηνών θα συγκεντρώσουν εις την βάσιν εξορμήσεώς των το μείζον μέρος των δυνάμεών των, αφήνουσαι εις τας συνοικίας ελαφρά τμήματα δια την περιφρούρησιν αυτών.
δ) Η συγκέντρωσις να έχη περατωθή την έκτην ώραν της αύριον. Να είναι δε τελείως αθέατες. Και να χρησιμοποιηΘή ως βάσις εξορμήσεως ή μάλλον προκεχωρημένη γραμμή επαφής προς το κέντρον της πόλεως.
ε) Εκάστη των μεγάλων μονάδων να μεριμνά δια την ανασυγκρότησιν των εφεδρειών της, μέρος των οποίων να δύναται να δεσμεύη το ΣΣ δια τον συντονισμόν των ενεργειών του.
στ) Να χρησιμοποιηθούν δια την άμυναν κατά των τανκς και οχημάτων άπαντα τα δυνατά μέσα προς παρεμπόδισιν της κινήσεώς των. Ομοίως όλα τα μέτρα εναντίον πυροβολικού και αεροπορίας. Η μάχη να επιζητηθή μέσα σε κατωκημένους τόπους.
ζ) Οι Διοικηταί των Μ Μ να λάβουν σοβαρώς υπ' όψιν τον παράγοντα της συμμετοχής του Λαού εις την αναλαμβανομένην επιχείρησιν.
VI. ΤΗΡΗΤΕΑ ΣΤΑΣ1Σ ΠΡΟΣ ΤΑ ΑΓΓΛΙΚΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ.
Υπάρχουν μεγάλαι πιθανότητες ότι τα αγγλικά στρατεύματα, αν και δεν θα προκληθούν, Θα επέμβουν στον αγώνα εναντίον μας. Στην περίπτωση αυτή θα αντιμετωπισθούν ως εχθρικά τμήματα.
Προ της εξορμήσεως να αναπτυχθή τούτο σαφώς εις τους άνδρας ίνα κατανοηθή πλήρως και άνευ ουδεμιάς αμφιβολίας.
VII. ΩΡΑ ΕΞΟΡΜΗΣΕΩΣ.
α) Δια την II Μεραρχίαν η 5η ώρα.
β) Δια την Ι Ταξιαρχίαν άμα τω πέρατι των επιχειρήσεων Γουδί.
γ) Δια την II Ταξιαρχίαν τη διαταγή μας.
νΠΙ. ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ. Οι εν χρήσει.
IX. Αναφέρατε λήψιν ει δυνατόν δια του κομιστού της παρούσης.
Χ. ΕΙΔΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΙΣ ΔΙΑ ΤΟ ΤΑΓΜΑ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ.
Αμα τη λήψει της παρούσης να εκπέμψη περιπόλους Ανατολικώς Ν. ΙΩΝΙΑΣ και ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ, ίνα συνδεθή με την II Μεραρχίαν και διευκολύνει την εΐσοδον της δεξιάς φάλαγγός της κατά την κάθοδον ταύτης προς κατάληψιν της γραμμής Τουρκοβουνίων.
Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ I ΠΥΡΙΟΧΟΣ Συν/χης ΝΕΣΤΟΡΑΣ Καπετάνιος
Αποδέκται II Μεραρχία, I, II Ταξιαρχία 5ον Σύν/μα
Λιγα λογια για την φωτογραφία στην ΚΑΤΟΧΗ σαν ελαχιστο φορο τιμης στους φωτογραφους εκεινης της περιοδου.
Με την αποχώρησή τους από την Ελλάδα, τα συμμαχικά στρατεύματα
κατέστρεψαν τις φωτογραφικές εγκαταστάσεις της Kodak, για να μην πέσουν
στα χέρια των Γερμανών. Η Kodak παρέμεινε κλειστή σε όλη τη διάρκεια της
Κατοχής, με συνέπεια να είναι δυσχερής η ανεύρεση φιλμ και φωτογραφικού
εξοπλισμού. Μετά την κατάληψη της Αθήνας, οι Γερμανοί κατέσχεσαν όλο το
κινηματογραφικό καί φωτογραφικό υλικό
του Αλβανικού πολέμου, πού βρισκόταν στη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού,
για το οποίο δεν είχε ληφθεί μέριμνα προφύλαξης. Παράλληλα, απαγόρευσαν,
με την ποινή του θανάτου, να φωτογραφίζονται οι δράσεις τους. Το 1943
τραυμάτισαν, στήν προσπάθειά του νά φωτογραφίσει, τον φωτορεπόρτερ Πέτρο
Πουλίδη (Αρχείο ΕΡΤ) και αργότερα, για τον ίδιο λόγο, εκτέλεσαν τον γιο
του Γεώργιο. Γι’ αυτό το λόγο πολλοί επαγγελματίες φωτογράφοι
αναγκάστηκαν νά κάνουν άλλα επαγγέλματα, για νά ζήσουν. Αλλοι
φωτορεπόρτερ - φωτογράφοι που φωτογράφισαν την Κατοχή ήταν : ο Μανώλης
Μεγαλοοικονόμου, ο Κώστας Μεγαλοοικονόμου, ο δημοσιογράφος Κώστας
Παράσχος, ο Βασίλης Τσακιράκης /ΕΑΜ, ο Ιωάννης Μπίρης,
ο Σπύρος
Χαλκίδης, ο Ευριπίδης Μάρτογλου, ο Κυριάκος Κουρμπέτης, οι Ηνωμένοι
Φωτορεπόρτερ,
ο Δήμος Πατρίδης, που συνεργάστηκε με τον Ερυθρό
Σταυρό και φωτογράφισε στα νοσοκομεία, όπως και η Βούλα Παπαϊωάννου, ο
Δημήτρης Χαρισιάδης, και η Λιλή Αλιβιζάτου. Επίσης, μια ομάδα
αστυνομικών της εγκληματολογικής υπηρεσίας υπό τον Αριστοτέλη
Κουτσουμάρη φωτογράφισε τις συνθήκες της Κατοχής. Στά δύσκολα αυτά
χρόνια πέθαναν οι φωτορεπόρτερ-φωτογράφοι, Δημήτρης Γιάγκογλου και Νίκος
Σούτσος.
Ενδεικτικά, φωτογραφίες και πληροφορίες σχετικές
περιλαμβάνονται στα βιβλία: ΑΙ ΑΘΗΝΑΙ του Κωνσταντίνου Μπίρη, ΕΙΚΟΝΕΣ
ΚΑΤΟΧΗΣ του Βάσου Μαθιόπουλου, στη μελέτη ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ,
ΜΟΝΑΔΕΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ ΤΟΥ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ του Άλκη Ξανθάκη, σε
μονογραφίες φωτογράφων κ.ά.
Φωτογραφικό υλικό βρίσκεται σε αρχεία μουσείων, ιδρυμάτων και φορέων:
ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ, ΙΦΑΝΕ, ΑΡΧΕΙΟ ΕΡΤ, ΕΘΝΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ, ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ,
ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ, ΑΣΚΙ, ΠΕΑΕΑ, ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ,
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ-ΑΡΧΕΙΟ ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΦΛΩΡΑΚΗΣ, ΕΔΙΑ ,
στο αρχείο της Αργίνης Γούτου, καθώς και στα φωτογραφικα αρχεία που έχουν συγκεντρώσει οι συλλέκτες:
Νίκος Τόλης, Μιχάλης Τσάγκαρης, Νίκος Πολίτης κ.ά. Συλλογή στοιχείων : ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΖΟΝΤΑΣ www.eteriafotografizontas.blogspot.gr
Με το που ανέλαβε την εξουσία ο Μεταξάς, ο τύπος ετέθη υπό αυστηρότατη λογοκρισία την οποία κατηύθυνε ο περιβόητος Νικολούδης με ειδικά συνεργεία λογοκριτών εγκατεστημένων στο υπουργείο του. Για την λειτουργία της λογοκρισίας υπήρχε ειδική μυστική εγκύκλιος που καθόριζε πλέον το ρόλο του τύπου. Το κείμενο της εγκυκλίου του Μεταξά είναι το εξής:
1) Απαγορεύεται απολύτως η εμφάνισις λευκών εις τας στήλας των εφημερίδων. Αι εφημερίδες υποχρεούνται να συμπληρώνουν τα δημιουργούμενα κενά εκ των διαγραφών, εις τας οποίας προβαίνει η υπηρεσία εποπτείας Τύπου.
Απαγορεύεται η συμπλήρωσις των κενών εις την πρώτην και τελευταίαν σελίδα με διαφημίσεις.
Απαγορεύεται απολύτως η αναγραφή πληροφορίας, η οποία να αποκαλύπτει την άσκησιν προληπτικής λογοκρισίας.
2) Απαγορεύεται οιαδήποτε κρίσις περί του έργου της Κυβερνήσεως, εκτός εάν είναι ευμενής.
3) Απαγορεύεται η αναγραφή οιασδήποτε πληροφορίας αφορώσης πολιτικά κόμματα και πολιτευομένους εν γένει, ως και η αναγραφή των ονομάτων αυτών.
4) Απαγορεύεται η αναγραφή ειδήσεων περί μεταβολών των υπουργών και εν γένει συνθέσεως της Κυβερνήσεως.
5) Περί ταξιδίων της Α.Μ. του Βασιλέως θα δημοσιεύονται μόνον όσα ανακοινούνται επισήμως.
6) Απαγορεύεται η δημοσίευσις κρίσεων ή πληροφοριών περί συναλλάγματος, δραχμής, δημοσίου χρέους, πίστεως της Χώρας, εντόκων γραμματίων, μεταφοράς χρυσού και εν γένει περί της οικονομικής καταστάσεως της χώρας. Η δημοσίευσις τούτων επιτρέπεται μόνον όταν δίδωνται εγγράφως υπό του κ. Υπουργού των Οικονομικών σχετικαί ανακοινώσεις.
7) Απαγορεύεται η αναγραφή πάσης πληροφορίας σχέσιν εχούσης με εργατικάς και επαγγελματικάς οργανώσεις και οιασδήποτε εκδηλώσεις αυτών, εκτός εάν πρόκειται περί κινήσεων και εκδηλώσεων αι οποίαι είναι ενισχυτικαί του έργου της Κυβερνήσεως, έχουν δε εγκριθεί προηγουμένως υπό του υφυπουργού της εργασίας δια τας Αθήνας ή των αρμοδίων υπηρεσιών δια τας επαρχίας.
8) Απαγορεύεται η αρθρογραφία ή η ειδησεογραφία περί ακριβείας του βίου, υπερτιμήσεως των ειδών, αισχροκερδείας και τιμαρίθμου, εκτός εάν πρόκειται περί υπουργικών ανακοινώσεων.
9) Εν γένει αι εφημερίδες δέον να υποχρεωθώσιν, όπως εκθύμως και ενθουσιωδώς δι΄άρθρων, σχολίων και πάσης φύσεως δημοσιευμάτων συμβάλωσιν εις το αναμορφωτικόν και αναδημιουργικόν έργον της Κυβερνήσεως.
10) Απαγορεύεται η αναγραφή ειδήσεων, εξ ών να εμφάινηται η ύπαρξις καπνεργατικού τραστ.
Προ της κυκλοφορίας εκάστη εφημερίς ή περιοδικόν δέον να αποστέλλη εις την αρμοδίαν υπηρεσίαν εποπτείας Τύπου εν πρώτον φύλλον, δια να παραβάλλεται με τα λογοκριθέντα δοκίμια και αφού ληφθεί η άδεια αυτής, δια σφραγίσεως του φύλλου, τότε και μόνον θα επιτρέπεται η κυκλοφορία.
«Ιστορία της Σύγχρονης Ελλαδας» Τάσος Βουρνάς Εκδόσεις Τολίδης
(1909-1940) σελίδα 484
1936-1940
Τα πρωτα βηματα της προπαγανδιστικης φωτογραφιας στην
Ελλαδα απο το καθεστως της 4ης Αυγουστου. Συλλογη φωτογραφιων απο τα
λευκωματα και βιβλια του μεταξικου καθεστωτος.
/ επιμελεια:
φωτογραφιζοντας
Ο Ιωάννης Μεταξάς στο όραμα του «Τρίτος Ελληνικός Πολιτισμός» προσπάθησε να κάνει μια σύνθεση του αρχαίου, του βυζαντινού και του σύγχρονου λαϊκού πολιτισμού. Οι διάφορες εκδηλώσεις που διεξήγονταν από την μία είχαν δημοτικούς χορούς και από την άλλη αναβιώσεις με αρχαϊκές ενδυμασίες όπως οι εορτές του Παναθηναϊκού Σταδίου.
φωτογραφος NELLY`S
Συμπαθούντες και εργασθέντες στην προσπαθεία του Μεταξά να επιβάλει το όραμα του, ήταν ο Αγγελος και η Εύα Σικελιανού, η Αγγελική Χατζημιχάλη, ο εικαστικός Κωνσταντίνος Παρθένης που έκανε το σήμα της 4ης Αυγούστου, η φωτογράφος NELLY`S (η οποία ανέλαβε μάλιστα την φωτογραφική προώθηση του καθεστώτος με εστίαση όχι μόνο στη τουριστική ιδιαιτερότητα που πρόσφερε η Ελλάδααλλά πρωτίστως σε συνδιασμόμε τα αρχαία μνημεία, την αρχαϊκη καταγωγή των Ελλήνων, ακολουθώντας την κατεύθυνση που υπήρχε ήδη στα αντίστοιχα καθεστώτα της φασιστικής Ιταλίας και της Ναζιστικής Γερμανίας) . Αλλες προσωπικότητες ήταν: οι Κωνσταντίνος Δοξιάδης, Πρόδρομος Μποδοσάκης, Κωστής Μπαστιάς, Αρίστος Καμπάνης. Για τους εικαστικούς καλλιτέχνες να αναφερθούν επιπλέον: ο ζωγράφος και καθηγητής Κωνσταντίνος Παρθένης(1878-1967), ο γλύπτης Μιχαήλ Τόμπρος(1889-1974) και ο χαράκτης Αγγελος Θεοδωρόπουλος αντιπροσώπευσαν την Ελλάδα στην Μπιενάλε Βενετίας (1938). Ο εικαστικός Νίκος Εγγονόπουλος το 1938 συνεργάζεται με τον Δημήτρη Πικιώνη σε μακέτες αρχοντικών (κατασκευές με χορηγία του Υφυπουργού Τουρισμού). Λίγους μήνες μετά όταν κυκλοφορεί το Λεύκωμα Ελληνικής Μόδας που περιλαμβάνει και δικά σχέδια, έχει σχεδιάσει το εξώφυλλο. Επίσης κατασκεύασε μετάλλιο για λογαριασμό του Υφυπουργείου Τύπου και Τουρισμού. Συμμετείχε σε ομαδική έκθεση Ελλήνων καλλιτεχνών στην Ν.Υόρκη. Ο εικαστικός/ζωγράφος Γιάννης Μηταράκης (1898 - 1963) συμμετείχε με έργο του στην παγκόσμια έκθεση Νέας Υόρκης (1939) και αντιπροσώπευσε την Ελλάδα στην Μπιενάλε Βενετίας (1940) Ο εικαστικός/ζωγράφος Γεράσιμος Σταματελάτος/Στέρης
Γεράσιμος (1898 Διγαλέτο Κεφαλλονιάς - 1987 Νέα Υόρκη) το 1938
κατόπιν διαγωνισμού αναλαμβάνει τη διακόσμηση του ελληνικού περιπτέρου
στη Διεθνή Έκθεση το 1939. Το ελληνικό περίπτερο διακοσμούν 4 μεγάλες
τοιχογραφίες του, με θέμα την ιστορία του Ελληνικού Πολιτισμού. Αλλα και η φωτογράφος NELLY`S είχε αναλάβει και αυτή να εικονογραφήσει (με μεγάλα φωτοκολάζ) το ελληνικό περίπτερο στην Ν Υόρκη.
φωτοκολλάζ NELLY`S
Οπως αναφέρει αποκαλυπτικά η Κατερίνα Ζαχαρία, Τακτική Καθηγήτρια Κλασικής Φιλολογίας και Αρχαιολογίας του Loyola Marymount University, Los Angeles. "Η Κορύφωση της μεταξικής προπαγάνδας υπέρ της Ελλάδας αποτελεί το Ελληνικό Περίπτερο στην Παγκόσμια Έκθεση του 1939 στη Νέα Υόρκη. Το Ελληνικό Περίπτερο, διαμορφωμένο ως πρεσβεία προώθησης της εθνικιστικής ιδεολογίας του καθεστώτος Μεταξά, «έστησε» γιά τους επισκέπτες του ένα «δοξαστικό» εθνικιστικό μάθημα ιστορίας της Ελλάδας, θέτοντας τις βάσεις για το εθνικιστικό όραμα του «Τρίτου Ελληνικού Πολιτισμού». Ο Θεολόγος Νικολούδης, Γραμματέας του Υπουργείου Τύπου και Τουρισμού, ανέθεσε στην Nelly΄s να διακοσμήσει το Ελληνικό Περίπτερο με το φωτογραφικό υλικό της. Η Nelly΄s προετοίμασε τέσσερα φωτογραφικά κολάζ που αποτελούν ένα σκηνικό/ερμηνευτικό πλαίσιο γιά τα υπόλοιπα πολιτισμικά εκθέματα του Ελληνικού Περιπτέρου."
Από της 4ης Αυγούστου 1936 έβαδίσαμεν όλοι μαζί στερεά ηνωμένοι.Τό τι έγινεν έκτοτε το γνωρίζετε όλοι.Οι σκοποί μας ήσαν πολλαπλοί και πολυσχιδείς, αλλά τους μαζεύω είς όλίγο μόνον δια να τους παρουσιάσω ένώπιον σας:
Πρώτος σκοπός η ασφάλεια του Κράτους από παντός εξωτερικού κινδύνου, μέ
δύο κατευθύνσεις κυρίως: Την μίαν πολεμικήν και την άλλην διπλωματικήν.
Επρεπε ν' άρχίσωμεν την δημιουργίαν πολεμικών δυνάμεων, επίμοχθον καΐ
δυσχερέστατον, διότι ό στρατός μας επέρασεν από περιπετείας και διότι
έπρεπε να ευρεθούν και τα αναγκαία οικονομικά μέσα.Εδαπανήσαμεν Ελληνικέ Λαέ μέχρι τής στιγμής 9.000.000.000 δραχ. και
βαδίζομεν πρός 10.000.000.000 καΐ πλέον. Αυτά δέ όλα ήσαν χρήματα ιδικά
σου, Δέν βοήθησε κανένας ξένος.
Δέν είχομεν καμμίαν βοήθειαν από κανένα. Ησαν χρήματα δια τά οποία δεν
σε έπεβαρύναμεν μέ καμμίαν βαρειάν φορολογίαν, ούτε έθιξαμε την
αποταμίευσίν σου.Τό δεύτερον ήτο ότι έπρεπε η Ελλάς να διαχειρισθεί και διπλωματικώς τά
ζητήματα τά αφορώντα την ασφάλειάν της. Στερέωμα της Βαλκανικής
συμμαχίας, απόλυτος έντιμότης καΐ πίστις εις τους συμμάχους μας,
διατήρησις τών φιλιών των έξω της Ελλάδος. Το αποτέλεσμα της
διπλωματικής αυτής εργασίας τό έχεις υπ`όψιν σου, Ελληνικέ Λαέ, διότι το
είδες εκδηλούμενον κατά τας ήμέρας
του Πάσχα.. Ι. ΜΕΤΑΞΑΣ
Δεύτερος σκοπός ήτο η αναστήλωσις του εθνικού φρονήματος, η επάνοδος των
μεγάλων καί ευγενών παραδόσεων, η πίστις εις τό μέλλον της Πατρίδος.
Είχομεν να αντιμετωπίσωμεν, κατά τήν πραγματοποίησιν του σκοπού αυτού,
τήν φθοροποιόν ενέργειαν του κομμουνισμού, την οποίαν κατεβάλαμεν και
την οποίαν συνετρίψαμεν. Εΐχομεν νά αντιμετωπίσωμεν την νοσηράν
διανόησιν, η όποία ενόμιζεν ότι αποτελεί έργον προόδου τό νά πείσει
τούς "Ελληνας ότι η ελληνικότης των ήτο κάτι το δευτερεύον ή και
περιττόν.
Νά πείσει ότι έπρεπε κυρίως νά προσέξωμεν εις τάς παραδόξους ιδέας, τας
εντελώς αορίστους καί νεφελώδεις, του άνθρωπισμού, ότι έπρεπε νά φέρουν
τά πλέον παράδοξα καί τά πλέον εις τινας περιστάσεις ανήθικα ήθη και
έθιμα εις την χώραν. Την έπολεμήσαμεν και την νοσηράν αυτήν διανόησιν
και την περιωρίσαμεν είς ελάχιστον κύκλον, ώστε νά μή δύναται νά είναι
πλέον έπιβλαβής.
Ι. ΜΕΤΑΞΑΣ
Τρίτος σκοπός υπήρξεν η κοινωνική μεταρρύθμισις. Και εννοώ κοινωνικήν
μεταρρύθμισιν πρώτα την ανύψωσιν του εργατικού κόσμου, ο οποίος έπρεπε
νά αισθανθή ότι ολόκληρη η κοινωνία είναι αλληλέγγυος προς αυτόν και να
θεωρήση η κοινωνία ότι το οφείλει εις τον εργατικόν κόσμον, του το
οφείλει ως υποχρέωσιν και όχι ως ελεημοσύνην.
Επειτα, έπρεπε νά μεριμνήσωμεν διά το έτερον σκέλος του οικοδομήματος,
διά τον άγρότην. Τον ελαφρώσαμεν από το βάρος τών χρεών, υπό το όποιον
εστέναζε και εφροντίσαμε νά του δώσωμεν όλα τα μέσα, ούτως ώστε να
ημπορή να ριχθή με όλην του την ψυχήν εις την δουλειά, διά να αναπτύξη
την παραγωγήν και να ανοίξη τους πόρους της ευδαιμονίας του Εθνους.
Επάνω εις τους δύο αυτούς ογκώδεις στύλους, εστηρίξαμεν το αστικόν
καθεστώς της Ελλάδος. Επρεπε να φροντίσωμεν διά την τάξιν των ενδιών,
των πασχόντων, των ασθενών. Και γνωρίζατε όλοι τι έκαμε κατά τό διάστημα
τών τριών αυτών ετών η κοινωνική πρόνοια.
Η άλλη όψις της κοινωνικής μεταρρυθμίσεως ήτο η φροντίς διά την
διοίκησιν της χώρας. Ήτο η κατάργησις τών προνομίων. Η παύσις τής
διαιρέσεως των πολιτών εις προνομιούχους και μη, ή εξίσωσις όλων των
πολιτών μεταξύ των. Συγχρόνως δε εμεριμνήσαμεν και δια την δικαιοσύνην,
άνευ της οποίας δέν ήτο δυνατόν να υπάρχη πολιτεία. Ετσι εννοήσαμεν τήν
κοινωνικήν μεταρρύθμισιν, η οποία ανταποκρίνεται σ' εναν πόθο τόσο
σφοδρά, δικό σου, "Ελληνικέ Λαέ, καί η οποία συντελείται και θα
εξακολουθήση συντελουμένη κατά τόν ίδιον τρόπον, μέχρις ότου σου
στερεώση τό αίσθημα της απολύτου ελευθερίας. Διότι τώρα και μόνον είσαι
ελεύθερος, Ελληνικέ Λαέ, όταν ούδείς δύναται νά σέ πιέση και όταν ο
καθένας από σάς, ίσος πρός όλους τούς άλλους, δύναται, απέναντι
οιασδήποτε Αρχής, να επιδιώξη άπ` ευθείας τό δίκαιον του.
Ι. ΜΕΤΑΞΑΣ
Ο τέταρτος σκοπός μας ήτο η έντασις της πάσης φύσεως εθνικής παραγωγής,
υλικής καΐ πνευματικής. Διά νά ήμπορέσωμεν να άναπτύξωμεν την παραγωγήν,
εχρειάζοντο παραγωγικά έργα. Καί πρός εκτέλεσιν αυτών τών έργων
(δρόμων, λιμένων, αποξηράνσεων ελών και πάσης φύσεως παραγωγικών έργων)
διεθέσαμεν 1345 έκατομμύρια τό χρόνο. Και κατορθώσαμεν, μέχρις αυτής της
στιγμής, νά σου δώσομεν, Ελληνικέ Λαέ, 1853 χιλιόμετρα νέων 6δών,
276.000 νέα στρέμματα πρός καλλιέργειαν, νά προστατεύσωμεν από τας
πλημμύρας καΐ νά καταστήσωμεν παραγωγικά ενα εκατομμύριον νέων
στρεμμάτων και να εξασφαλ(σωμεν την άρδευσιν υλλων 470.000 νέων
στρεμμάτων. Και αυτά τά χρήματα είναι δικά σου. Ελληνικέ Λαέ. Είναι
εκείνα, τα οποία ελάβομεν, κατά μέροςμέν από τους φόρους σου, και κατά
μέρος απο τήν άποταμίευσίν σου.
Ι. ΜΕΤΑΞΑΣ
Δέν παρημελήσαμεν και τήν καλλιτεχνικήν παραγωγήν εν γένει. Εκατομμύρια
όλόκληρα εξωδεύσαμεν διά την ενθάρρυνσιν των καλλιτεχνών, διά την αγοράν
εικόνων και αγαλμάτων και, ίδίως, δια το θέατρον μας το οποίον αποτελεί
την καθ`εαυτό εθνικήν τέχνην της Ελλάδος από των άρχαιοτέρων χρόνων
μέχρι σήμερον.
Ι. ΜΕΤΑΞΑΣ
Ο πέμπτος σκοπός μας ήτο ή μέριμνα διά τήν δημοσιονομίαν. Διότι, πως θα
εξετελούντο τόσα και τόσα πράγματα. Που θά ευρίσκοντο τά δισεκατομμύρια
διά τάς πολεμικάς μας παρασκευάς, που θα
εξευρίσκοντο τά δισεκατομμύρια διά τα παραγωγικά έργα, διά τά έργα της
προνοίας, διά τά σχολεία, διά τά δικαστηρια.Που αλλού παρά εις την
οικονομίαν του λαού.Καί έν τοσούτω, κατωρθώσαμεν να μή σας έπιβαρύνωμεν,
παρά διά μιας φορολογίας έλαχίστης η οποία δεν υπερβαίνει τά 500
έκατομμύρια το έτος, απέναντι των δισεκατομμυρίων, που σας εδώσαμεν εις
εργα. Και τό κατωρθώσαμεν τό θαΟμα αύτό, διότι ένοικοκυρεύσαμεν τά
οίκονομικά μας. Καί, μ'αύτόν τόν τρόπον, κατωρθώσαμεν νά πσρουσιάσωμεν
τό φαινόμενον, διά τό όποιον απορούν οι ξένοι: Χωρίς νά έπιβαρύνωμεν τόν
Έλληνικόν Λαόν διά φόρων ύπερμέτρων, κατωρθώσαμεν νά του δώσωμεν εκείνα
τα οποία δέν είχεν αποκτήσει ούτε σέ μιά έκατονταετίαν.
Ι. ΜΕΤΑΞΑΣ
Ο έκτος σκοπός—και εδώ σας βεβαιώ είμαι βαθύτατα συγκεκινημένος—έκτος
σκοπός μας ήτο η οργάνωσις της Νεολαίας. Διότι εσκέφθηκα, όπως σκέπτεσθε
καί όλοι σεις, ότι, οποιοδήποτε μεγαλούργημα έάν κατορθώσουμε,
ό,τιδήποτε μεγαλοπρεπή πράγματα καί εάν εκάμναμεν, όλα αυτά θά ήσαν
τίποτε, εάν η γενεά, η οποία έρχεται μετά από ημάς δεν είναι εις θέσιν
όχι μόνον να τα έκτιμήση άλλά και νά τά προαγάγη και να τά υψώση ακόμη
πιό επάνω από εκεί πού τα υψώσαμεν ήμείς. Κατά τό διάστημα της τριετίας
ιδρύσαμεν 1739 σχολεία, διωρίσαμεν 3288 δημοδιδασκάλους καΐ νηπιαγωγούς
και εκατόν ακόμη εκτάκτους. Δεν είμαι ακόμη ευχαριστημένος, διότι νομίζω
ότι δέν έκάμαμεν ακόμη άρκετά καί μόλις μου επιτρέψουν αι δαπάναι της
πολεμικής προπαρασκευής, θα κάμω τά άδύνατα δυνατά διά να ενισχύσω ακόμη
περισσότερον την παιδείαν.
Ι. ΜΕΤΑΞΑΣ
Οι πλεον οφεληθεντες των μεγαλων ποσων του κρατικου ταμειου ηταν, οι συνεργασθεντες αποκλειστικοι φωτογραφοι και κινηματογραφιστες του υφυπουργειου Τυπου και Τουρισμου.
Η αρχη της προπαγανδιστικης φωτογραφιας στην Ελλαδα. 1936-1940
Συλλογη δημοσιευμενων φωτογραφιων στο περιοδικο Η ΝΕΟΛΑΙΑ της ΕΟΝ.
Το περιοδικο που συνολικα εκδοσε 133 τευχη κυκλοφορησε κατα την διαρκεια του καθεστωτος της 4ης Αυγουστου στην Ελλαδα και πιο συγκεκριμενα την περιοδο 1938-1941. Μια απο τους φωτογραφους που συνεργαστηκαν με το περιοδικο ηταν και η Έλλη Σουγιουλτζόγλου-Σεραϊδάρη/NELLY`S http://el.wikipedia.org/ η οποια ηδη συνεργαζοταν και σαν αποκλειστικος φωτογραφος με το υφυπουργειο Τυπου και Τουρισμου το οποιο της αναθέτει το 1939 να διακοσμήσει με τις φωτογραφίες της το Ελληνικό περίπτερο στη Διεθνή Έκθεση της Νέας Υόρκης. Επισης στο περιοδικο εδωσαν φωτογραφικο υλικο και αλλοι φωτογραφοι.
/ επιμελεια: φωτογραφιζοντας
ΥΣ: για να μεγαλωσετε την εικονα ετσι ωστε να μπορειτε να την διαβασετε καντε διπλο κλικ πανω της και μετα με το μεγεθυντικο φακο επιλεξτε το σημειο που σας ενδιαφερει .
... Τη στιγμή που οι σημαίες ανεμίζουν μπροστά στην Τράπεζα της Ελλάδας,
από την οδό Ομήρου ξεμπουκάρουν με βρουχητό και χλαπαταγή τα γερμανικά
τανκς.Προχωρούν με βία και σφηνώνονται μέσα στη φάλαγγα χωρίζοντάς την
στα δυο. Στη μέση απόμεινε ένας ΕΠΟΝίτης που τραβούσε μπροστά με τη
σημαία. Δέχεται κατάστηθα μια ριπή, κλονίζεται,τεντώνοντας πριν πέσει,
το χέρι με το κοντάρι. Ο κόσμος, που έχει παραμερίσει για λίγο στα
πεζοδρόμια, βλέπει μια ξανθιά κοπέλλα να ορμά, να αρπάζει τη σημαία και
να την σηκώνει ανεμίζοντάς την μπροστά στο τανκ. Μια ριπή από το τανκ
την πετάει στην άσφαλτο. Οι ερπύστριες περνούν πάνω από το κορμί της και
το λυώνουν έτσι, τυλιγμένο στη σημαία...
Η επονίτισσα
Παναγιώτα Σταθοπούλου
Η Παναγιώτα Σταθοπούλου γεννήθηκε στην Αμερική από γονείς που κατάγονταν
από το Μεγάλο Χωριό Ευρυτανίας. Στην Κατοχή βρέθηκαν στην Ελλάδα και
εγκαταστάθηκαν στη συνοικία του Γκύζη, στην οδό Βαλτινών, η οποία μετά
τη θυσία της Παναγιώτας πήρε το όνομά της. Ομως, με την απελευθέρωση οι
κυβερνήσεις αφαίρεσαν το όνομά της και επανήλθε στο προηγούμενο! Τα
χρόνια πέρασαν... Η ηρωική μορφή της Σταθοπούλου βρέθηκε στην αφάνεια
και στη λησμονιά. Υστερα από χρόνια, επί δημαρχίας Δ. Μπέη, στήθηκε μια
υποτυπώδης πλάκα απέναντι από εκεί που βρισκόταν το σπίτι της (στο
άλσος, γιατί στην πολυκατοικία που έγινε δε δέχτηκαν να τοποθετηθεί) και
έτσι παραμένει, φθαρμένη από το χρόνο.
Στο χωριό όμως των γονιών της,
στο Μεγάλο Χωριό, στήθηκε ένα μεγαλόπρεπο μνημείο με φροντίδα του
αντιστασιακού Αυγέρη Αυγερόπουλου και των συγγενών της, με απούσα πάντα
την πολιτεία.
Επίσης στη συμβολή των οδών Ομήρου και Πανεπιστημίου - στο
χώρο που έπεσε η Παναγιώτα Σταθοπούλου κάτω από τις ερπύστριες των
γερμανικών τανκς - στη γωνία της Εθνικής Τράπεζας υπάρχει μια πλάκα με
τα ονόματα των πεσόντων.
Αρχείο ΕΡΤ: από το Ντοκυμαντέρ "ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ" (1985).
Το ΚΚΕ, επίσημα κείμενα, τόμος πέμπτος, 1940-1945
Το Πολιτικό Γραφείο της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ με την απόφασή του
«Πάνω στην καινούργια βουλγαρική επιδρομή» της 10 του Ιούλη 1943 (που
δημοσιεύτηκε στον παράνομο «Ριζοσπάστη» της 18 του Ιούλη 1943)
κατάγγελε, ότι οι βούλγαροι φασίστες καταφέρουν καινούργιο πλήγμα στη
σκλαβομένη Ελλάδα. «Αυτοί — έλεγε η απόφαση — σε συμφωνία με τους
γερμανούς κατακτητές και την προδοτική κυβέρνηση Ράλλη πάτησαν και κάναν
κατοχή σε καινούργια ελληνικά τμήματα στη ζώνη του Εβρου και
ολοκληρώνουν την κατοχή της Δυτικής Θράκης, στην περιοχή της Μακεδονίας,
από το Στρυμώνα ως τον Αξιό ποταμό. Οι γερμανοί ανακοινώνουν ότι
παραδίδουν τα ελληνικά εδάφη στους βούλγαρους δορυφόρους τους για
στρατιωτικές ανάγκες και εξ αιτίας των ανταρτών».Και συνεχίζει παρακάτω η απόφαση... «Η τωρινή εισβολή των βουλγάρων
είναι, όπως και η προηγούμενη στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη,
κατάκτηση ελληνικών επαρχιών. Μεγαλώνει το διαμελισμό της Ελλάδας.
Σημαίνει εξανδραποδισμό, εξόντωση των ελληνικών πληθυσμών».Και η απόφαση
τελείωνε με τα συνθήματα: —Θάνατος στους γέρμανοϊταλοβούλγαρους επιδρομείς!
—Ζήτω ο ενωμένος εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας του ελληνικού λαού!
—Ζήτω η ελληνική Μακεδονία και Δυτική Θράκη!.
—Ελεύθερη, ανεξάρτητη, ακέραια, λαοκρατούμενη Ελλάδα!»
Η ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΔΟΥΛΩΤΗ ΑΘΗΝΑ.Βασίλης Μπαρζιώτας.
Η Επιτροπή Πόλης της ΚΟΑ και το ΕΑΜ της Αθήνας, για να αντιμετωπίσουν τη
βουλγαρική επέκταση και να δόσουν το τελικό χτύπημα ενάντια στη
χιτλερική πολιτική επιστράτευση, οργάνωσαν τη διαδήλωση-συλλαλητήριο της
22 Ιούλη 1943, τη μεγαλύτερη, τη μαζικότερη και μαχητικότερη απ' όλες
τις άλλες κινητοποιήσεις της Αθήνας. Τη μεγαλύτερη διαδήλωση στην
κατεχόμενη Ευρώπη, όπως την χαρακτήρισαν τότε οι ραδιοσταθμοί της Μόσχας
και του Λονδίνου. Η Κομματική Οργάνωση της Αθήνας και η ΚΟ Πειραιά,
μαζί με τις ΕΑΜικές Οργανώσεις της Αθήνας και την ΕΠΟΝ έκαναν πραγματικά
τεράστια δουλιά για την επιτυχία της μαχητικής αυτής διαδήλωσης. Η
προετοιμασία των Κομματικών, ΕΑΜικών Οργανώσεων και της ΕΠΟΝ, με τη
βοήθεια και υποστήριξη των παληκαριών του Α' Σώματος Στρατού του ΕΛΑΣ
Αθήνας-Πειραιά, συνεχίστηκε επί δέκα ολόκληρες μέρες, ενώ στο διάστημα
αυτών των ημερών ανέβαινε ο αγωνιστικός πυρετός της Πρωτεύουσας. Η Αθήνα
σε γενικό συναγερμό! Περισσότερο από τρία εκατομμύρια προκηρύξεις και
τρικ θα πρέπει να έπεσαν στους δρόμους της Αθήνας και του Πειραιά
εκείνες τις μέρες!
22 του Ιούλη 1943 —Ωρα πεντέμιση το πρωί..
Οι καμπάνες απ όλες τις εκκλησίες αρχίζουν να χτυπάνε πένθιμα.
Τα χωνιά καλούν το λαό και τη νεολαία του στους τόπους προσυγκέντρωσης.
Οι δρόμοι είναι «χιονισμένοι» — κι ας ήταν κατακαλόκαιρο — από τις
προκηρύξεις, τα τρικ κτλ. Επικεφαλής τώρα της διαφώτισης της ΚΟΑ είναι η
ηρωική Ηλέκτρα. Από το βράδυ συνεργεία του ΚΚΕ, του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ
έχουν ρίξει τις προκηρύξεις και τα τρικ. Οι τοίχοι γεμάτοι από
φρεσκοβαμμένα συνθήματα, με βάση εκείνη την πράσινη επονίτικη μπογιά και
τη μαύρη και κόκκινη μπογιά του ΕΑΜ και του ΚΚΕ, γραμμένα με μεγάλα
κεφαλαία γράμματα:
—ΚΑΤΩ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ —ΕΞΩ ΟΙ ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ ΚΑΤΑΧΤΗΤΕΣ!
—ΚΑΤΩ Η ΧΙΤΛΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΗ!
Σε κάθε συνοικία, όλο το βράδυ μέχρι τις πρωινές ώρες, κομμουνιστές,
ΕΑΜίτες και ΕΠΟΝίτες τριγυρνάν το τετράγωνό τους, περνούν από σπίτι σε
σπίτι και καλούν το λαό να κατέβει ατα πεζοδρόμια, για να ματαιώσει την
απειλή επέκτασης της βουλγάρικης κατοχής στη Μακεδονία και τη Θράκη. Ολα
είναι έτοιμα. Η Αθήνα περιμένει τη μεγάλη στιγμή!
Η ώρα είναι κιόλας οχτώ το πρωί. Η απεργία της 22 Ιούλη στην Αθήνα και
τον Πειραιά είναι γενική. Πανεργατική, παννπαλληλική, πανεπαγγελματική,
παλλαϊκή και εθνική απεργία! Ερημιά στους δρόμους. Ολα έχουν νεκρώσει.
Κλειστά τα πάντα. Ούτε νερό δε βρίσκεις να πιείς. Κάποιοι καραμπινιέροι
μονάχα, που προσπαθούν να κινήσουν στην οδό Πατησίων κάποια πράσινα
τραμ. Θα τα εγκαταλείψουν πολύ σύντομα και θα το βάλουν στα πόδια. Ενώ ο
λαός τους... ξεπροβοδεί με το γνωστό τραγουδάκι « Κορόιδο Μουσολίνι».
Οι αρχές κατοχής πήραν δρακόντεια μέτρα στις 22 του Ιούλη. Είναι στο
πόδι οι στρατιωτικές μονάδες καταστολής, γερμανο-ιταλοί και γκεσταπίτες,
με στημένα τα πολυβόλα στις γωνιές, με τα θωρακισμένα σε κάθετη στους
δρόμους γραμμή παράταξης — στο Μετοχικό που είναι η Γερμανική
Στρατιωτική Διοίκηση, στην Κοραή, όπου βρίσκεται το Γερμανικό
Φρουραρχείο, μπροστά στο Κομάντο Πιάτσα, τις πρεσβείες, τα παλιά
Ανάκτορα.
Ωρα οχτώμιση. Ο κόσμος ξεχύνεται στους δρόμους, για να βρεθεί στα σημεία
προσυγκέντρωσης. Κι από εκεί οι κολώνες πορείας για το κέντρο της
αδούλωτης πρωτεύουσας. Χιλιάδες χιλιάδων σε πορεία, με πλακάτ, πανώ,
σημαίες και συνθήματα και με τραγούδια, λες σε πανηγύρι, αϊτό του Ψυρρή
και το Μοναστηράκι, οι Πειραιώτες από την οδό Πειραιώς, άλλοι από τον
Κολωνό και το Μεταξουργείο, από την οδό Αγίου Κωνσταντίνου, από τα
Πατήσια, από του Γκύζη, το Περιστέρι, τα Σεπόλια.Στις 10 η ώρα το πρωί
γεμίζει η Πλατεία της Ομόνοιας από την εργατιά της Αθήνας και του
Πειραιά. Διακόσιες χιλιάδες είναι κιόλας στην Πλατεία και τις γύρω
παρόδους. Η Κεντρική Οργανωτική Επιτροπή με τους συνδέσμους βρίσκεται
στην οδό Λυκούργου. Είναι το «στρατηγείο» της μεγάλης αυτής εκδήλωσης...
Από την άλλη μεριά της Αθήνας, από τους παράλληλους δρόμους της
λεωφόρου Πανεπιστημίου, έρχονται οι ατέλειωτες κολώνες από τις
ανατολικές συνοικίες και από τη Λεωφόρο Κηφισιάς οι ηρωικοί ανάπηροι με
τα καροτσάκια τους. Οι λεβέντες μας, με κομμένα χέρια και πόδια, πάνω
στα... τανκ-καροτσάκια τους, πρωτοπορία της μεγάλης μάχης!
Οι Γερμανοί άρχισαν να χτυπούν τη διαδήλωση, που ανέβαινε από την
πλατεία της Ομόνοιας στη λεωφόρο Πανεπιστημίου. Εκείνη την κρίσιμη
στιγμή, από την οδό Θεμιστοκλέους έρχονται — είχαν συγκεντρωθεί στην
πλατεία Εξαρχείων και σε κάθε γωνιά καινούργιες χιλιάδες πύκνωναν τη
διαδήλωση — είτε καλύτερα ορμούν «πλευρικά» ενάντια στους Γερμανούς οι
νέοι της Αθήνας, 120 χιλιάδες νέοι και νέες, ΕΠΟΝίτες και ΕΠΟΝίτισσες...
Ενώθηκαν οι δυο «μικρές» λαοθάλασσες!
Η διαδήλωση προχωρεί, ανεβαίνει τη λεωφόρο Πανεπιστημίου. Τίποτα δεν
μπορεί να σταματήσει την ορμή της. Από παντού έρχονται καινούργιοι
διαδηλωτές. Ακόμα και από τα χωριά της Αττικής ξεκίνησαν οι αγρότες, για
να πάρουν μέρος σ' αυτή την ηρωική διαδήλωση. Κανένας Αθηναίος και
Πειραιώτης δεν έμεινε ασυγκίνητος εκείνη την ιστορική μέρα! Πεντακόσιες
χιλιάδες ήταν μόνο στους χώρους της διαδήλωσης, ενώ άλλοι από πιο μακριά
άκουγαν τις ιαχές των διαδηλωτών, τις ριπές των πολυβόλων και έτρεχαν
τα δάκρυα από τα μάτια τους!
Ο λαϊκός χείμαρρος με τα πατριωτικά του συνθήματα και τραγούδια κυλάει
ακατάσχετος. Εφτασε κιόλας — η ώρα είναι 10.30 — έξω από το
Πανεπιστήμιο. Πραγματική λαοθάλασσα, ωκεανός! Τραβάει πιο πέρα στη
διασταύρωση Πανεπιστημίου και Ομήρου. Οι γερμανοί φαντάροι και
γκεσταπίτες όλο και υποχωρούν μπροστά στη λαϊκή πίεση. Αυτή δεν είναι
διαδήλωση, αλλά θύελλα.
Οι καθοδηγητές της διαδήλωσης μεταφέρουν το «στρατηγείο» τους στην
πλατεία Κλαυθμώνος...μερικές δεκάδες μέτρα μακριά από τη διαδήλωση.
Εχουν δύσκολη και τιμητική μαζί αποστολή, με τον όγκο των διαδηλωτών να
νικήσουν τα χιτλερικά όπλα και να χυθεί λιγότερο αίμα. Τα κομματικά
στελέχη της Αθήνας-Πειραιά, καθώς και τα στελέχη του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ,
όπως και του ΕΛΑΣ, είναι στις πρώτες γραμμές της διαδήλωσης... Τη στιγμή
που οι σημαίες ανεμίζουν μπροστά στην Τράπεζα της Ελλάδας, από την οδό
Ομήρου ξεμπουκάρουν με βρουχητό και χλαπαταγή τα γερμανικά τανκς.
Προχωρούν με βία και σφηνώνονται μέσα στη φάλαγγα χωρίζοντάς την στα δυο. Στη μέση απόμεινε ένας ΕΠΟΝίτης που τραβούσε μπροστά με τη σημαία. Δέχεται κατάστηθα μια ριπή, κλονίζεται,τεντώνοντας πριν πέσει, το χέρι με το κοντάρι.
Ο κόσμος, που έχει παραμερίσει για λίγο στα πεζοδρόμια, βλέπει μια ξανθιά κοπέλλα να ορμά, να αρπάζει τη σημαία και να την σηκώνει ανεμίζοντάς την μπροστά στο τανκ. Μια ριπή από το τανκ την πετάει στην άσφαλτο.
Οι ερπύστριες περνούν πάνω από το κορμί της και το λυώνουν έτσι, τυλιγμένο στη σημαία... Ηταν η ηρωική Παναγιώτα Σταθοπούλου μόλις 19 χρονών.
Τη στιγμή που έπεσε η Παναγιώτα μια άλλη ΕΠΟΝίτισσα, η ηρωική Κούλα Λίλλη, ορμάει πάνω στο τανκ, σκαρφαλώνει με τα νύχια της και χτυπάει με τα χέρια της και το τακούνι της τον τανκίστα στο πρόσωπο. Μια σφαίρα τη ρίχνει κι εκείνη νεκρή στην άσφαλτο, που έχει βαφεί με αίμα... Και λίγο πιο πέρα, στην οδό Αμερικής (γωνία με την Πανεπιστημίου), μια άλλη ηρωίδα, η υφαντουργίνα Ολγα Μπακόλα, παλιό στέλεχος της ΟΚΝΕ, 23 χρονών, ανεβαίνει πάνω στο γερμανικό τανκ και παλεύει με το Γερμανό, για να του πάρει το πολυβόλο, με το παπούτσι στο χέρι. Πάνω στο πάλεμα ο Γερμανός τη γαζώνει με 17 σφαίρες στην κοιλιά και με διαμπερές στη λεκάνη... Η ηρωίδα αυτή πέθανε στο Νοκοσομείο έπειτα από πέντε μέρες!
Εκείνες τις στιγμές, βαδίζοντας με πλακάτ μπροστά στα πολυβόλα των Γερμανών, έπεσαν ηρωικά οι αγωνιστές Κ. Δουκάκης, Μ. Καλοζύμης, Θώμης Χατζηθωμάς, Θ. Τεριακής, Β. Στεφανιώτης, η φοιτήτρια Αντωνιάδου και ο ανάπηρος της Αλβανίας Αντώνης Παπαδοσταυράκης... Αλλά η διαδήλωση δε χάνει την ορμητικότητά της. Μεγάλες ομάδες τραβάνε προς το Κολωνάκι. Αλλες φεύγουν προς τη Σόλωνος και το Πανεπιστήμιο. Εκεί όπου έπεσαν οι τέσσερις κοπέλες, η Σταθοπούλου, η Λίλη, η Μπακόλα και η Αντωνιάδη μαζί με τους άλλους ήρωες ΕΠΟΝίτες και κομμουνιστές, άξω από το Οθφαλμιατρείο (γωνία Πανεπιστημίου και Σίνα), το αίμα τους άπλωσε και έμοιαζε σαν ένα δέντρο, που ξεπέταξε κλωνάρια και γίνηκε θρύλος. Την ίδια μέρα μιλούσαν σ' όλη την Αθήνα και τον Πειραιά για τις ΕΠΟΝίτισσες που σταμάτησαν τα χιτλερικά τανκς... και το σούρουπο το μέρος όπου έπεσαν γέμισε από τριαντάφυλλα και κόκκινα γαρύφαλλα..
Το ίδιο βράδυ οι πινακίδες του δρόμου του Γκύζη (πίσω απ' το αλσάκι της Σχολής Ευελπίδων) όπου καθόταν η Παναγιώτα, άλλαξε όνομα: —Οδός Παναγιώτας Σταθοπούλου!
Η μάχη της 22 Ιούλη 1943 κράτησε μέχρι το σούρουπο. Πήραν μέρος πάνω από 500 χιλιάδες λαού. Πολύ αίμα χύσαμε, άκουγες από όλες τις μεριές. 53 νεκροί και 283 τραυματίες!...
Η επονίτισσα Παναγιώτα Σταθοπούλου, κρατώντας την ελληνική σημαία
πρόταξε τα 19 της χρόνια στο χιτλερικό τανκ στην Πανεθνική διαδήλωση της Αθήνας στις 22 του Ιούλη 1943.
Η Κούλα Λίλλη, Φοιτήτρια της Γαλλικής Ακαδημίας , 19 χρονών.
H νεαρή επονίτισσα, που χαστούκησε τον γερμανό αξιωματικό πάνω στο τανκ.
Επεσε νεκρή, δίπλα στην Παναγιώτα Σταθοπούλου, στην ίδια διαδήλωση της 22 του Ιούλη 1943.
Ολγα Μπακόλα, υφαντουργίνα.
Μέλος της ΟΚΝΕ απ' το 1933. Είναι από τους οργανωτές του Σωματείου Υφαντουργών στη Ν. Ιωνία.
Το 1934-35 Γραμματέας της Αχτιδικής Είητροπής ΚΝ Λάρισας. Σπούδασε στη Σοβ. Ενωση.
Πήρε μέρος σε όλους τους αγώνες της Κατοχής.
Στη μεγάλη διαδήλωση της 22 Ιούλη 1943 στην Αθήνα τραυματίστηκε βαριά και πέθανε στο Νοσοκομείο.
Στην κηδεία της μίλησε ο πατέρας της αρτεργάτης. Τέλειωσε με τα λόγια αυτά προς την κόρη του:
«Το αίμα σου νάναι το αίμα της λευτεριάς!»
Ο Βασίλης Γ. Μπαρτζιώτας γεννήθηκε στη Λάρισα το 1909. Τελείωσε την Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών το 1929. Από
πολύ νέος, το 1924, πήρε μέρος στο εργατικό κίνημα της χώρας μας, σαν
μέλος και στέλεχος της ΟΚΝΕ και του ΚΚΕ. Για τη δρίάση του αυτή
αντιμετώπισε πολλές διώξεις. Η δικτατορία του Μεταξά τον φυλάκισε στο
κάτεργοτης Ακροναυπλίας, Στην περίοδο της φασιστικής κατοχής εντάχθηκε
ενεργά στην Εθνική Αντίσταση σαν ένα από το κεντρικά στελέχη του ΚΚΕ και
του ΕΑΜ. Διετέλεσε γραμματέας της ΚΟΑ από τον Απρίλη του 1943 ως τον
Ιούνη του 1946. Στον εμφύλιο πόλεμο πήρε μέρος σαν πολιτικός επίτροπος
του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ. Καταδικάστηκε ερήμην δυο φορές σε θάνατο.
Μέλος του Πολιτικού Γραφείου της ΚΕ του ΚΚΕ από το 1943 μέχρι τον Μάρτη
του 1956. Στα μεταπολεμικά χρόνια έζησε πολιτικός πρόσφυγας, στη
Ρουμανία και τη Σοβιετική Ενωση, 27 χρόνια. Ασχολήθηκε με τη μελέτη και
με συγγραφική δουλιά πάνω στην ιστορία του εργατικού και
εθνικοαπελέυθερωτικού κινήματος της Ελλάδας και έχει γράψει πολλά βιβλία
και μελέτες. Από τον επαναπατρισμό του, το 1976, δημοσίευσε τα βιβλία: «Κι
άστραψε φως. η Ακροναυπλία» (1977), «Στις φυλακές και τις εξορίες»
(1978), «Εθνική Αντίσταση και Δεκέμβρης 1944» (1979), «Ηλέκτρα, αδελφή
του κόμματός μας — Μια ηρωική επαναστατική ζωή» (1981), «Ο αγώνας του
Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (1981). Το βιβλίο «Η Εθνική Αντίσταση στην αδούλωτη Αθήνα»
εκδίδεται προς τιμήν των 65 χρόνων του ΚΚΕ και των 40 χρόνων από την
απελευθέρωση της Αθήνας και αναφέρεται στους ηρωικούς αγώνες του λαού
της Αθήνας στην Εθνική Αντίσταση και σε μερικούς βασικούς σταθμούς της
ιστορίας της Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας (ΚΟΑ) του ΚΚΕ.
